Współczesne problemy społeczno-edukacyjne Romów w Krakowie

Abstract

W Polsce mniejszości narodowe i etniczne stanowią ok. 3,60% społeczeństwa. Oficjalnie w naszym kraju zamieszkuje dziewięć mniejszości narodowych i cztery mniejszości etniczne, między innymi Romowie, którzy są równocześnie obywatelami polskimi. Na tle innych mniejszości cechuje ich wyraźna odrębność kulturowa oraz fizyczna. Romowie należą więc do mniejszości widzialnych, dostrzegalnych. W Polsce mieszka obecnie około 20 000 osób należących do romskiej mniejszości etnicznej. Sytuacja Romów jest zróżnicowana - od bardzo dobrej do niezwykle dramatycznej. Dotyczy to przede wszystkim standardów mieszkań, warunków życia, stanu zdrowotnego i edukacji. Zmiany ustrojowe i gospodarcze z początku lat 90. nie sprzyjały poprawie sytuacji społeczno-ekonomicznej społeczności romskiej w Polsce. Problemy te pogłębiały się ze względu na bardzo niski poziom wykształcenia polskich Romów, a co z tym się wiąże brak kwalifikacji zawodowych. Te czynniki zdecydowały, że Romowie nie są w stanie konkurować na rynku pracy i często pozostają na marginesie społeczeństwa. W latach 2004-2013 prowadzony jest rządowy „Program na rzecz społeczności romskiej w Polsce". W jego zakres wchodzą między innymi sprawy: edukacji, walki z bezrobociem, zdrowia, sytuacji bytowej i propagowania kultury romskiej.

About 3,60% of the society in Poland are national and ethnic minorities. In Poland nine national and four ethnic minorities are officially recorded. The Romani are regarded an ethnic minority being Polish citizens as well. In comparison to other minorities their culture and physical appearance are significantly distinct. The Romani are a conspicuous and easily noticed minority. About 20 000 people belonging to the Romani ethnic minority live in Poland nowadays. Their life situation varies considerably - from a very good one to a dramatic one. It primarily relates to the standard of abode, living conditions, state of health and education. Economic and political changes at the beginning of the nineties did not contribute to improvement of the situation of the Romani in Poland. These problems grew due to lack of education of the Polish Romani and thus lack of professional qualifications. These are the reasons why the Romani cannot compete on the labour market are often pushed to the margin of society in the years 2004-2013 a governmental programme for Romani society has been started. Its objects are among others: education, unemployment, health, life situation, and promotion of Romani culture. The article presents research relating mainly to educational and social problems. The authors presented reports on research relating to the activity of Romani associations and organizations in Krakow.