Kategoria przypadka w dyskursie wczesnoszkolnym : gramatyka, semantyka, pragmatyka

Abstract

Rozprawa stanowi próbę ukazania akwizycji kategorii przypadka (dopełniacza parametrycznego i metaforycznych użyć biernika z przyimkiem "na") u uczniów w młodszym wieku szkolnym. Praca ta mieści się w kręgu kognitywnej teorii języka, lingwistyki edukacyjnej oraz pragmatyki. Diagnozowanie języka uczniów zostało przeprowadzone na podstawie dziesięciu tematycznych dyskursów pisemnych (np.: wiosna, zwierzę, roślina), wyniki badań ukazały, iż proces nabywania kategorii przypadka jest właściwie zakończony (chociaż pojawiają się sporadycznie błędy w formach celownika, narzędnika i wołacza). Uczniowskie wypowiedzi znajdują się na poziomie kompetencji przybliżonej; pojawiają się także przykłady kompetencji przejściowej a nawet kompetencji docelowej.

The dissertation is aimed to specify the acquisition of a grammar case cathegory (parametric genitive and metaphorical use of accusative with a preposition "na") by pupils of an early school education. The thesis refers to a cognitive linguistics theory, educational linguistics and pragmatics. The research of pupils' language has been based on ten written compositions thematically connected with eg. the spring, an animal, a plant. The results of this research indicate that the process of acquisition of a case cathegory is almost completed, although sporadic errors may occur in some forms of dative, ablative and vocative. Pupils' utterances are on the level of approximate competence. There are also examples of temporary competence as well as of final fixed competence.