Synergia logopedycznej bajki terapeutycznej

Abstract

Dysertacja doktorska Doroty Bełtkiewicz pt. „Synergia logopedycznej bajki terapeutycznej” dotyczy nowego zagadnienia - zastosowania bajkoterapii w praktyce logopedycznej. Autorka zaproponowała nowy rodzaj tekstów, który mieści się w kanonie bajki terapeutycznej, koncentrując się na problemie językowym (głównie wymowie). Idea logopedycznej bajki terapeutycznej zawiera się w zapewnieniu dziecku dwuwymiarowego wsparcia: w obszarze rozwoju emocjonalnego i językowego. Celem kilkuetapowych badań było ustalenie skuteczności zastosowania logopedycznej bajki terapeutycznej w profilaktyce i terapii logopedycznej. Praca doktorska ma charakter językoznawczy ze względu na osadzenie wiodącego zagadnienia w logopedii i lingwistyce edukacyjnej. W części teoretycznej autorka prezentuje trzy ważne dla tematu obszary – rozwój językowy, rozwój emocjonalny, wpływ czytelnictwa na rozwój jednostki. W części badawczej autorka przedstawia i przeanalizuje innowacyjne teksty, wykazuje postępy w rozwoju językowym u dzieci, wobec których zastosowano wybrane teksty, ukazuje stanowisko nauczycieli, specjalistów i rodziców dzieci na temat stosowanych utworów. Pierwszym etapem badań było zgromadzenie i przeanalizowanie logopedycznych bajek terapeutycznych jako utworów literackich, mediów edukacyjnych oraz narzędzia logopedycznych. Drugim etapem prac badawczych było ustalenie wpływu zastosowanych utworów (trzy dotyczące tego samego zagadnienia logopedycznego) na rozwój mowy (wymowy) dzieci w wieku przedszkolnym. Badanie przeprowadzone zostało w dwóch placówkach przedszkolnych po rzetelnej selekcji grup badawczych, realizowane były cykliczne badania kontrolne po użyciu poszczególnych utworów. Trzecim etapem prac było zbadanie oceny atrakcyjności i skuteczności logopedycznych bajek terapeutycznych wedle nauczycieli, specjalistów i rodziców. Ostatecznie stwierdzono wysoką skuteczność logopedycznej bajki terapeutycznej i wskazano czynniki, jakie warunkują i zwiększają efektywność stosowanego utworu. Wykazano również, że utwory tego typu sprzyjają efektywnej stymulacji językowej w różnych środowiskach (przedszkole/szkoła, gabinet, dom), stanowiąc gotowe, zamknięte narzędzia profilaktyczne i terapeutyczne.

The doctoral dissertation by Dorota Bełtkiewicz entitled ‘The Synergy of a Speech Therapeutic Story” concerns a new issue – the use of fairy-tale therapy in speech therapeutic practice. The author proposes a new type of texts, which fits into the canon of a therapeutic story, concentrating on a language problem (mainly pronunciation). The idea of a speech-therapeutic story consists in ensuring the child a two-dimensional support: in the sphere of emotional and language development. The aim of the multistage research was to establish the effectiveness of the use of a speech therapeutic story in logopaedic prevention and therapy. The PhD thesis is of a linguistic character on account of setting the main issue in logopaedics and educational linguistics. In the theoretical part the author presents three areas crucial for the subject – language development, emotional development, the influence of readership on the development of an individual. In the empirical part the author describes and analyses the innovative texts, demonstrates progress in language development of the children who were presented with the selected texts, reveals the stand of teachers, specialists and parents on the use of the literary works. The first stage of the research was the collection and the analysis of speech therapeutic stories as literary works, educational media and speech therapy tools. The second stage of the project was to determine the impact of the stories used (three concerning the same logopaedic issue) on the language development (pronunciation) of pre-school children. Having made a scrupulous selection of research groups, the study was conducted in two kindergartens. Cyclical control tests were carried out after the use of a particular text. The third stage of the inquiry was to examine the evaluation of the attractiveness and the effectiveness of speech therapeutic stories from the teachers and specialists’ as well as parents’ points of view. Conclusively, a high effectiveness of speech therapeutic stories was ascertained. Factors which determine and boost the efficiency of the text used were also indicated. Moreover, it was also demonstrated that texts of this type favour a successful language stimulation in different environments (kindergarten/school, logopaedic room, home) and they constitute ready-made preventive and therapeutic tools of a closed composition.