Zur Notwendigkeit der Fachkoordination im Geographieunterricht (erläutert am Beispiel der Verbindung zwischen den Fächern Geographie und Biologie)

Abstract

Zasadniczy cel nauczania geografii polega na doprowadzeniu uczniów do poznania wielostronnych związków między poszczególnymi komponentami struktury krajobrazu (ukształtowania terenu, jego budowy geologicznej, nawodnienia, klimatu, pokrywy glebowej i roślinnej wraz ze zwierzętami i wszelkimi przejawami działalności ludzkiej). Poszczególne komponenty krajobrazu są objaśniane tylko częściowo na lekcjach geografii, brakujące aspekty objaśniane są na lekcjach biologii. Na podstawie analizy literatury i badań empirycznych została opracowana koncepcja korelacji geografii i biologii, dostosowana do obowiązujących w NRD szkolnych programów nauczania. W wyniku teoretycznych rozważań został opracowany projekt organizacji wycieczki geograficzno-biologicznej dla klasy IX. Tematyka wycieczki wynikająca z programu nauczania geografii: 1. Ukształtowanie terenu 2. Minerały 3. Profil glebowy 4. Związki między komponentami krajobrazu 5. Wpływ społeczeństwa na kształtowanie krajobrazu Tematyka wycieczki wynikająca z programu nauczania biologii: a) Czynnik światła b) Miejsce-biotyp c) Analiza gleby d) Producenci, konsumenci, reducenci e) Profil krajobrazu, ze szczególnym uwzględnieniem roślinności f) Wpływ człowieka na przyrodę Następuje podział klasy na 2 grupy (A, B), grupy te otrzymują różne polecenia i zadania. Tematyka a-d opracowywana jest w jednej z grup pod kierunkiem nauczyciela biologii. Druga grupa pod kierunkiem nauczyciela geografii zajmuje się tematyką 1—3. W dalszej części wycieczki zmienia się kierownictwo grup. Pozostała tematyka, tj. 4, 5 oraz e, f, opracowywana jest z całą klasą pod kierunkiem obydwu nauczycieli. Badania empiryczne dowiodły, że uczniowie biorący udział w wycieczce prowadzonej wg ukazanej organizacji pracy zdobyli pełne zrozumienie struktury krajobrazu.