Sanguszkowie z Gumnisk w dobie autonomii galicyjskiej (1867–1914)

Abstract

Praca poświęcona Sanguszkom z Gumnisk w okresie autonomicznym pokazuje funkcjonowanie galicyjskiej rodziny arystokratycznej przez pryzmat życia publicznego i prywatnego oraz wpływu jaki wywierała na społeczność lokalną, a także na Galicję. Rozprawa ma na celu ukazanie unikalnej spuścizny wytworzonej przez Sanguszków z Gumnisk, czerpiącej z tradycji przodków oraz indywidualnych talentów każdego z członków rodziny. Dysertacja została podzielona na pięć rozdziałów uwzględniających zarówno aspekt chronologiczny, jak i tematyczny. W pierwszym rozdziale ukazano m.in. historię rodu, omówiono herb, główne siedziby i najistotniejsze mariaże. Drugi rozdział przedstawia podstawy materialne. Trzecia część pracy dotyczy wykształcenia oraz piastowanych godności publicznych. W czwartym rozdziale została omówiona działalność dobroczynna i społeczna, natomiast w piątym przedstawiono dobra materialne i intelektualne Sanguszków z Gumnisk. Pozostawili bowiem nie tylko dzieła sztuki zgromadzone i udostępniane obecnie np. w Muzeum Okręgowym w Tarnowie, ale także pokaźny zasób korespondencji, w której dzielili się wiadomościami dotyczącymi codziennych spraw, w tym wychowania potomków. Dysertację zamyka zakończenie, w którym nawiązano do historii rodziny po 1914 roku. Baza źródłowa, z której skorzystano jest w głównej mierze zgromadzona w Archiwum Narodowym w Krakowie Oddział I oraz w Ekspozyturze w Spytkowicach. Rozprawa nie zamyka i wyczerpuje tematu Sanguszków z Gumnisk, którzy działając w wielu obszarach życia społecznego, politycznego, gospodarczego oraz kulturalnego, stanowią ciekawy obszar badawczy.

The publication devoted to the Sanguszko family from Gumniska in the autonomous period shows the life of the Galician aristocratic family through the prism of public and private life and the impact it had on the local community as well as on Galicia. The dissertation aims to show its own unique heritage created by the Sanguszko family from Gumniska, drawing on the tradition of ancestors and the individual talents of each from family members. The dissertation was divided into five chapters covering both chronological and thematic aspects. The first chapter shows, among others family history, coat of arms, headquarters and most important marriages were discussed. The second chapter presents the material basis. The third part of the thesis concerns education and held public dignities. Charity and social are discussed in the fourth chapter, while the fifth presents their material and intellectual goods. They left not only works of art collected and currently available, e.g. at the District Museum in Tarnów, but also a considerable amount of correspondence in which they shared information on everyday matters, including raising their descendants. The dissertation closes with an ending that refers to the family history after 1914. The source database that was used is mainly collected in the National Archives in Krakow, Branch I, and in the Expository in Spytkowice. The dissertation does not close and exhaust the topic of Sanguszko family from Gumniska, who, operating in many areas of social, political, economic and cultural life, constitute an interesting research area.