Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Z. 172. Prace Pedagogiczne 17
Streszczenie
W prezentowanym tomie Rocznika Naukowo-Dydaktycznego zamieszczono rezultaty badań pracowników Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, zajmujących się wczesną edukacją dziecka w ujęciu zgodnym z aktualnymi tendencjami psychologicznymi i pedagogicznymi traktującymi problem wychowania i edukacji dzieci w wieku od 3 do 9 lat jako ciągły proces rozwojowy, charakteryzujący się pewnymi określonymi tylko dla tego okresu właściwościami.
Należy tu podkreślić, iż nie bez znaczenia dla takiej zawartości tomu była, przeprowadzona w myśl wspomnianych tendencji, zmiana struktury organizacyjnej Katedry Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej WSP (w większości w zbiorze zamieszczone zostały artykuły pracowników Katedry). Zamiast bowiem dotychczasowych dwóch ociężałych i licznych (ponad dwudziestoosobowych) Zakładów Wychowania Przedszkolnego i Nauczania Początkowego powstały jednostki mniejsze, grupujące pracowników wokół naukowej i dydaktycznej problematyki edukacji wczesnoszkolnej dzieci w wieku 3-9 lat, w tym zagadnień wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego (Zakład Wychowania Przedszkolnego i Wczesnoszkolnego), początkowego nauczania języka polskiego (Zakład Początkowego Nauczania Języka Polskiego), matematyki (Pracownia Początkowego Nauczania Matematyki) i środowiska społeczno-przyrodniczego (Pracownia Wczesnoszkolnej Nauki o Środowisku) - wcześniej w ramy organizacyjne ujęto początkowe nauczanie muzyki i plastyki (odrębna Pracownia).
Podstawowym zatem celem publikacji jest możliwie jak najszersze zaprezentowanie zainteresowań naukowych, badawczych i dydaktycznych pracowników Katedry działających w obrębie nowych struktur organizacyjnych, których obszary badawcze nie są już uwarunkowane instytucją, w której zachodzą określone procesy wychowawcze i edukacyjne (przedszkole - wychowanie przedszkolne, szkoła - nauczanie początkowe, wczesnoszkolnej, ale właściwościami psychofizycznymi i pedagogicznymi, związanymi z rozwojem, wychowaniem i edukacją dziecka.
Tematyka prezentowanych w Roczniku artykułów obejmuje problemy edukacji dziecka w wieku od 3 do 9 lat. Najbardziej zróżnicowana jest tematyka edukacji językowej i literackiej dziecka. Są tu prace o twórczej aktywności dziecka (Z. Baran) oraz o komputerowym wspomaganiu nauki czytania i pisania (J. Surowaniec). L. Smółka pisze o badaniu rozwoju mowy dzieci sześcioletnich, a M. Kawka porusza zagadnienie gier i zabaw językowych w znanej baśni L. Carrola - Alicja w krainie czarów. B. Koper dokonuje przeglądu stanowisk w zakresie roli środków paralingwistycznych w klasach początkowych.
Równie obszerna jak polonistyczna jest część matematyczna zbioru obejmująca 4 artykuły. Jeden opracowany przez R. Czernecką-Holender, B. Nawolską i A. Urbańską dotyczy arytmetycznych zadań tekstowych w początkowym nauczaniu matematyki, drugi - autorstwa już tylko B. Nawolskiej i A. Urbańskiej mówi o pierwszych krokach dziecka w rozwiązywaniu arytmetycznych zadań tekstowych. Kolejny artykuł E. Urbańskiej dotyczy praw działań matematycznych w kształceniu przyszłych nauczycieli klas początkowych, a B. Rożek pisze o trudnościach związanych z rozumieniem pojęcia pola przez dzieci w wieku od 6 do 9 lat.
Jedna tylko praca - I. Paśko dotyczy problematyki początkowego nauczania środowiska społeczno-przyrodniczego i podkreśla szczególną rolę nauczyciela tego przedmiotu w kształtowaniu nawyków ochrony środowiska u uczniów klas III.
A. Wilk omówił zagadnienia związane z zastosowaniem metody Kodaly’a w zakresie wychowania muzycznego studentów pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej, a M. Bałuszyńska przedstawiła możliwości wykorzystania audycji radiowych w klasie III szkoły podstawowej.