Zmienne psychologiczne a rozwój ekonomiczny - analiza porównawcza postaw wobec pracy u studentów polskich i niemieckich

Abstract

Celem artykułu jest ukazanie różnic, jakie występują w postawach wobec pracy u młodzieży z krajów o różnym statusie gospodarczym, społecznym i politycznym. Wyniki badań kwestionariuszem postaw wobec pracy 300 studentów polskich i 306 niemieckich, stanowiące część międzykulturowego programu badań, przeprowadzonych w latach 1988-89 pod kierunkiem Lynna, poddano analizie w odniesieniu do czterech najważniejszych teorii, ukazujących wpływ zmiennych psychologicznych na tempo rozwoju ekonomicznego: etyki pracy Webera, współzawodnictwa Schumpetera, motywacji osiągnięć McClellanda oraz społecznego prestiżu zawodów Wienera. Uzyskane wyniki, stanowiące bardzo silne potwierdzenie ostatniej z tych teorii, odzwierciedliły wpływ na postawy wobec pracy kontekstu ekonomicznego, społecznego i politycznego. Ujawniły także interesujące różnice w postawach wobec pracy, związane z płcią. Mogą one stanowić istotną pomoc w organizacji prężnie rozwijającego się ostatnio poradnictwa i doradztwa zawodowego.

This paper presents some differences in attitudes toward work between men and women from the countries of different economical, social and political systems. The subjects were 300 Polish students (150 men and 150 women) and 306 German students. The studies are part of collaborative research program conducted in 43 countries by Lynn. The results are presented against the background of four leading theories of psychological contribution of economic growth: Weber's work ethic, Schumpeter’s competitiveness, McClelland’s achievement motivation and Wiener’s low valuation of business. Lynn’s results are also reffered to. The results support the Wiener's theory of the social status of business occupations as an important factor bearing on economic growth rates. They also reveal that men are generally more concerned than women with the attitudes and values which are considered as a motive power of economic growth.