Ocalić od zapomnienia. Wybór i opracowanie relacji więźniów obozu pracy przymusowej przy Fabryce Kabli w Płaszowie (edycja krytyczna)

Abstract

Praca doktorska pt. Ocalić od zapomnienia. Wybór i opracowanie relacji więźniów obozu pracy przymusowej przy Fabryce Kabli w Płaszowie (edycja krytyczna) poświęcona jest świadectwom Zagłady powstałym w latach 1946–1949 na skutek spotkania Ocalałych (byłych więźniów obozu pracy przymusowej Kabelwerk Krakau Betriebsgesellschaft m.b.H.) z przedstawicielami Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej. Pracę otwiera wstęp przybliżający czytelnikowi historię okupacji niemieckiej na ziemiach krakowskich, ze szczególnym uwzględnieniem historii obozu przy Fabryce Kabli, a także omawiający działalność żydowskich komisji historycznych we wczesnym okresie powojennym w kontekście powstającej wówczas historiografii Zagłady. W części tej sporo uwagi poświęcono również protokolantom komisji historycznej, szczególnie Wojewódzkiej Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie (WŻKH). Wstęp zamykają rozważania dotyczące metodologii prowadzenia badań nad tak charakterystycznym rodzajem tekstu, jakim jest protokół historyczny powstały w sytuacji wywiadu. Część właściwą pracy stanowi edycja tekstu jedenastu relacji autorstwa Wilka Markiewicza, Herminy Bleiweis, Joanny Ringel, Haliny Penner, Jakuba Kremsdorfa, Leona Smolarza, Arona Blumenkranza, Loli Zelinger, Juliusza Selingera, Gusty Fleischer oraz Mojżesza Grünbauma. Edycji tekstu towarzyszy obszerny aparat krytyczny, na który składają się uwagi edytorskie, odmiany tekstu, a także ich omówienie.

The PhD thesis titled Save from oblivion. Selection and elaboration of testimonies of the forced labour camp prisoners at Cable Factory in Plaszow (critical edition) focuses on the Holocaust testimonies written between 1946 and 1949 as a result of meeting the Survivors (ex-prisoners of the forced labour camp Kabelwerk Krakau Betriebsgesellshaft m.b.H) with the representatives of the Central Jewish Historical Commission. The opening of the study brings the reader closer to the history of the German occupation of Cracow and takes particular account of the history of the labour camp at the Cable Factory (Kabel). It also considers Jewish historical commissions’ activity in the early post-war period in the context of the emerging Holocaust historiography. A significant amount of attention in this part is given to the collectors (zamlers) of the historical commissions, especially the ones from regional department in Cracow. The section concludes with a reflection over methodology used to carry out a research on such a specific type of text, i.e., historical record written in the circumstances of the interview. The main part of the thesis consists of text edition of eleven testimonies by Wilk Markiewicz, Hermina Bleisweis, Joanna Ringel, Halina Penner, Jakub Kremsdorf, Leon Smolarz, Aron Blumenkranz, Lola Zelinger, Juliusz Selinger, Gusta Fleisher, and Mojżesz Grünbaum. The edition is accompanied by an extensive critical apparatus: editorial comments, text variants and their discussion.