Id, ego i deficyt superego w obrazie psychologicznym bohaterów powieści Zazdrość i medycyna Michała Choromańskiego

Abstract

Opublikowana w roku 1933 powieść Zazdrość i medycyna Michała Choromańskiego wyłamuje się zdecydowanie z dominującej w prozie dwudziestolecia międzywojennego konwencji realizmu psychologicznego wykorzystującego zdobycze psychologii behawioralnej. Dzieło Choromańskiego to nowatorski eksperyment kompozycyjny i myślowy; świat przedstawiony w Zazdrości i medycynie przypomina psychotyczną malignę czy oniryczną wizję. Całość powieści skłania do badań interdyscyplinarnych z wykorzystaniem np. psychoanalizy Sigmunda Freuda, metody psychokrytycznej Charles’a Maurona, współczesnej psychologii procesu twórczego i tych metodologii badań psychologicznych, które akceptuje i niekiedy wykorzystuje współczesne literaturoznawstwo. Powieść Choromańskiego uchodzi za najbardziej wnikliwe, merytoryczne studium zazdrości w literaturze międzywojnia.

Id, ego and superego deficit in a psychological image of the protagonists of ″Jealousy and Medicine″ by Michał Choromański Jealousy and Medicine – a novel by Michał Choromański, published in 1933, evidently breaks out of the convention of psychological realism thriving on the achievements of behavioural psychology, dominant in the interwar period. Choromański’s work is an innovatory experiment on composition and thought; the world shown in the novel resembles a psychotic maligna or oneiric vision. The whole novel prompts interdisciplinary research using psychoanalysis of Sigismund Freud, Charles Mauron’s psychocritical method, being a transformation of classical Freudian psychoanalysis (with Otto Rank’s modifications), contemporary psychology of a creative process and the methodologies of psychological research which are accepted and occasionally used by contemporary literary studies. Choromański’s novel is deemed the most discerning studium of jealousy in interwar literature.