Lo “stato generale” dell’italiano per stranieri

Abstract

This essay is a survey of the problems and potentialities of Italian in the world. It is a ‘think piece’, non a data-based essay, as the data are already available in the documents of the Stati Generali dell’Italiano nel Mondo. The main lines of though are two. Firstly, a look at the ‘market of languages’ in a world that, after the rush towards globalisation some 20 year ago, is now moving to a more balanced perspecive, glocalisation, which seems fruitful for the spread of Italian. Secondly, a discussion of the main factors of ‘total quality policy’, a notion used in marketing which we have applied to the promotion of Italian. What emerges is less dark than it seems to be in conferences of Italian teachers and scholars: theer are some positive points, together with critical points which however seem to me rather manageable.

Esej diagnozuje problemy i prezentuje perspektywy rozprzestrzeniania się języka włoskiego na świecie: choć logika wywodu jest eseistyczna, ważny punkt odniesienia stanowią także dane instytucji Stati Generali dell’Italiano nel Mondo. Obrano dwie zasadnicze osie refleksji: pierwsza z nich podejmuje tematykę “rynku języków” we współczesnym świecie, w którym, przy ostudzonym znacznie zachwycie globalizacją sprzed dwudziestu lat, daje się zauważyć niebezpieczna tendencja powrotu do partykularyzmów, według logiki skrajnego lokalizmu, odmiennego jednak od “glokalizacji”, w warunkach której rozprzestrzenianie się języka włoskiego wydaje się łatwiejsze. Drugą osią refleksji są charakterystyczne elementy “polityki jakości”, opracowywanej według reguł marketingowych i aplikowanej wobec “produktu” pod nazwą Italia. Obraz sytuacji wyłaniający się z takiej refleksji okazuje się dużo mniej dramatyczny od tego, który zwykło się odmalowywać na konferencjach italianistycznych; wyodrębnione zostają bowiem zarówno mocne strony, jak i punkty krytyczne, które jednak nie wydają się przeszkodami niemożliwymi do pokonania.