Gothic art: a morphological and semantic comparison of polish and english architectural terms

Abstract

Katedry gotyckie były arcydziełem średniowiecznej sztuki, rzemiosła i myśli. Niniejszy artykuł skupia uwagę na zaledwie małej części tego co niesie w sobie zjawisko katedry. W pierwszej części artykułu typowe terminy z dziedziny architektury sakralnej poddane zostały synchronicznej analizie morfologicznej. Terminy angielskie zestawione są z polskimi odpowiednikami, co umożliwia równoległe prowadzenie dwóch analiz i wyciągnięcie wniosków. Na przykład, angielskie terminy w znacznej mierze stanowią paletę różnych typów złożeń, jak i zawierają przykłady konwersji. Z kolei w języku polskim dominują zestawienia, ale są też złożenia oparte na związku rządu, jak i derywaty niosące w sobie subtelne rozróżnienia semantyczne. Po analizie słowotwórczej następuje semantyczne porównanie angielskiego i polskiego leksykonu architektury. Większość relacji semantycznych przebiega równolegle w obu językach, ale wyraźne różnice widoczne są w dziedzinie polisemii. Dzieje się tak, ponieważ polisemia i idiomatyczność opierają się na powiązaniach metaforycznych, które często podążają innymi ścieżkami w różnych językach. Kolejna część artykułu przywołuje klasyczne i nowe teorie metafory, aby w tym świetle skupić się na terminach architektury. Pojęcie metafory sprowadza artykuł na powrót ku morfologii, a ściślej mówiąc ku złożeniom eksocentrycznym i metaforycznym.