Ocena efektów programu poznania oraz wspierania zdolności dziecka w edukacji wczesnoszkolnej – raport z badań

Abstract

Artykuł wprowadza czytelnika w problematykę tradycyjnych i współczesnych sposobów rozumienia, diagnozowania oraz wspierania zdolności, a także związków zdolności z kategoriami twórczości i mądrości. Sposób rozumienia zdolności porządkuje w zakresie merytorycznym i strukturalnym teoria inteligencji wielorakich (MI) H. Gardnera. Autorska strategia „Jak odkrywać i wspierać zdolności dziecka” jest propozycją przeniesienia zasad i specyfiki perspektywy pracy z uczniem zdolnym do szkolnictwa o charakterze ogólnym. Opisane zostały jej metody, organizacja oraz wyniki pilotażowych badań jakościowych i ilościowych, które przeprowadzono w ramach eksperymentu w Szkole Podstawowej nr 162 w Krakowie. Aby zweryfikować trafność i rzetelność stworzonych sposobów odkrywania zdolności uczniów oraz sprawdzić ich użyteczność dla nauczyciela, podjęto badania o charakterze podłużnym (longitudinalnym) 26 uczniów klasy I. Ogólnie po trzech latach programu zaobserwowano wzrost w zakresie większości uzyskanych przez dzieci wyników. Zauważono, że w stosunku do sytuacji w klasie pierwszej, uczniowie w klasie trzeciej byli także bardziej zmotywowani i zainteresowani zadaniami. Dokonana analiza wskazuje, że w szkole jest zatem możliwa kompleksowa diagnoza zdolności uczniów a realizowane zajęcia pozwalały na optymalizację procesu uczenia się. Dla nauczycieli program może stanowić inspirację do wstępnych badań, punkt wyjścia do bardziej specjalistycznego odkrywania zdolności swoich wychowanków. Wymaga on jednak przygotowania nauczycieli i środowiska szkolnego do wymogów tej strategii.

The article is dedicated to the characteristic of primary education pupil’s abilities and to environmental determinants of their development. It familiarizes readers with the problems of traditional and modern means of understanding, diagnosing and supporting abilities as well as with correlations between abilities and categories of creativity and wisdom. The way of understanding the abilities – child’s intelligences is arranged in substantial and structural range by H. Gardner’s Multiple Intelligences (MI) theory. The author’s strategy “How to discover and support child’s abilities” constitutes the proposal for transferring rules and specificity of perspective of working with a gifted pupil to education of general character. It contains presentation of the methods, organization and results of initial qualitative and quantitative investigations that were conducted within the frame of experiment in one of primary schools located in Cracow. In order to verify accuracy and reliability of created means of pupils’ discovering

ability as well as to check their usability for teachers, there were conducted researches of longitudinal character for 26 children from class 1. After three years of program application information was collected from the teacher and the effects were measured in the scale of the whole class and individual progress made by pupils. In general, after program completion there was observed the increase in most obtained results by children. It was also noticed that in comparison with the situation in the 1st class, pupils from the 3rd class were better motivated and more interested in exercises. Conducted analysis indicates that complex diagnosis of pupils’ abilities is possible at school and the realized activities made it possible to optimize the learning process. For teachers the program may constitute inspiration for further researches, point of entry to more specialist discovering of children’s abilities, but it requires preparation of teachers and school environment for such a strategy.