Humor w podręcznikach szkolnych

Abstract

W artykule poddano analizie wybrany zestaw podręczników pod kątem obecności w nim treści humorystycznych. Omówione zostały wiersze, w których humor, komizm są najistotniejszymi cechami tych utworów. Autorzy wierszy stosują paidialne struktury języka: rymy, nagromadzenie podobnych brzmień, wyliczanki, gry słowne, frazeologizmy, korzystają z przysłów. Twórcy ukazują wyraziste kreacje bohaterów i groteskowo-komiczne sytuacje. Ośmieszają negatywne cechy bohaterów, stosują wyolbrzymienia, przesadę, antropomorfizację. Opowiadają historie „na opak”, stosują kontrast wyglądu, charakterów, postaci, demaskują absurd. Elementy satyryczne łączą się w utworach z elementami wychowawczymi.

In the presented article the author has presented a set of textbooks selected from the point of view of presence of humoristic contents. The poems for which humor and comic qualities are the most distinctive features have been discussed. The authors of the poems in question use paidial (play on words) structures of the language: rhymes, aggregation of similar sounds, counting-out rhymes, puns (paronomasia), idiomatic expressions, proverbs (sayings). The authors present expressive creation of the heroes and grotesque-comic situations. They ridicule the negative features of their heroes, apply exaggeration, affectation, anthropomorphism. They tell the stories in an “awry way” and apply contrast outlook, characters, debunk absurd. In these compositions under discussion the satirical elements are merged with educational ones.