Humor w dialogach komedii Leonida Gajdaja odzwierciedlony w polskich tłumaczeniach. Analiza lingwistyczno-kulturowa

Abstract

Niniejsza dysertacja poświęcona jest problemom przekładu humoru w dialogach komedii Leonida Gajdaja na język polski. Badania są realizowane przy użyciu metod współczesnego językoznawstwa i przekładoznawstwa, dodatkowo opierają się na perspektywie postrzegania elementów językowych poprzez pryzmat wymiany komunikacyjnej między różnymi kulturami. Przedmiotem analizy są sceny wybrane z bogatej i różnorodnej, ale zawsze utrzymanej w tonacji satyryczno-komediowej twórczości L. Gajdaja. Opracowanie składa się z wprowadzenia i części zasadniczej, podzielonej na wprowadzenie do części empirycznej, tło teoretyczne, część empiryczna oraz rozdziału zatytułowanego Zakończenie, zawierającego podsumowanie badań, ograniczenia badawcze i znaczenie przeprowadzonych badań. Wybrane sceny z komedii L. Gajdaja zostały przedstawione pod kątem zastosowanych przez autora rodzajów humoru, ze szczególnym uwzględnieniem językowego, oraz wykorzystanych przezeń środków jego eksplikacji tj. tworzywo językowe, aluzje, ironia, satyra, stereotypy, projekt zabawnej trójki, a następnie zestawiono uzyskane w ten sposób dane z ich odzwierciedleniem w polskiej wersji językowej.

This dissertation is devoted to the problems of translating humor in the dialogues of Leonid Gaidai's comedies into Polish. The research is carried out using the methods of modern linguistics and translation studies, and is additionally based on the perspective of perceiving linguistic elements through the prism of communication exchange between different cultures. The subject of the analysis are scenes selected from L. Gaidai's rich and diverse, but always satirical and comedic tone. The study consists of an introduction and a main part, divided into an introduction to the empirical part, theoretical background, empirical part and a chapter entitled Conclusion, containing a summary of the research, research limitations and the importance of the research conducted. Selected scenes from L. Gaidai's comedies were presented in terms of the types of humor used by the author, with particular emphasis on linguistic ones, and the means of its explication he used, i.e. linguistic material, allusions, irony, satire, stereotypes, the project of a funny trio, and then the obtained in this way, the data is reflected in the Polish language version.