Szanse i zagrożenia dla procesu przemian edukacji wczesnoszkolnej wynikające z oddziaływań technologii informacyjno-komunikacyjnych

Abstract

Cele podjętych badań wiązały się z określeniem szans i zagrożeń dla przemian edukacji wczesnoszkolnej wynikających z oddziaływań technologii informacyjno-komunikacyjnych. Motywacją do podjęcia badań w tym zakresie stała się luka dostrzeżona w licznych opracowaniach z zakresu pedagogiki traktujących o technologii w edukacji, dotycząca rozważań teoretycznych i badań związanych z etapem edukacji wczesnoszkolnej. W rozdziale pierwszym dokonano omówienia problematyki zmiany, w kontekście cywilizacyjnym, społecznym z perspektywy człowieka uczącego się. Rozdział drugi poświęcono analizie przemian edukacji wczesnoszkolnej dokonujących się na przestrzeni lat w dokumentach ministerialnych regulujących ten proces w Polsce, na tle dyrektyw unijnych. W rozdziale trzecim podjęto próbę charakterystyki korzyści i ryzyk, które warunkują technologie informacyjno-komunikacyjne i ich stosowanie w edukacji. Rozdział czwarty zawiera opis strategii podjętych badań. Biorąc pod uwagę cyfryzację wielu dziedzin ludzkiego życia oraz konieczność przygotowania uczniów do funkcjonowania w otaczającej ich rzeczywistości w ramach edukacji wczesnoszkolnej, uznano za zasadne przeprowadzenie badań, których przedmiotem był proces przemian edukacji wczesnoszkolnej zdeterminowany przez technologie informacyjno-komunikacyjne. W rozdziale piątym i szóstym dokonano prezentacji wyników zgromadzonych badań, a najważniejsze wnioski i postulaty dla praktyki pedagogicznej zawarto w rozdziale siódmym niniejszej dysertacji.

The undertaken research was aimed at identification of opportunities and threats for the transformation of early school education resulting from the impact of information and communication technologies (ICT). The main reason for the research in this area was a gap noticed in numerous studies in the field of pedagogy on technology in education, which would focus on theoretical considerations and research in relation to the stage of early school education. Chapter one discusses the transformations, in a civilisational and social context, from the perspective of a learner. Chapter two analyses the transformations of early school education that have occurred over the years in ministerial documents regulating this process in Poland, in the context of EU directives. Chapter three attempts to characterise the benefits and risks that are associated with information and communication technologies and their use in education. Chapter four describes the strategy of the undertaken research. Taking into account the digitalisation of many areas of human life and the need to prepare learners to function in the surrounding reality through early school education, it was considered reasonable to conduct research whose subject was the process of transformations of early school education determined by ICT. Chapters five and six present the results of the findings of the research, while the most important conclusions and recommendations for pedagogical practice are presented in chapter seven of this dissertation.