Historie terenowe. Między dokumentem a obrazem plastycznym

Abstract

Rozprawa Historie terenowe to sugestywne połączenie dwóch światów - historii i sztuki. Stawia pytania, czy miejsca ważne historycznie, ślady kultury materialnej - historyczne lapidaria i kulturowe varia – mogą być inspiracją i zaczynem do artystycznej aktywności w postaci rejestracji fotograficznej, wideo za pomocą nowoczesnych środków technicznych, takich jak drony, a następnie przetworzenia i wytrawienia pozyskanych obrazów w technice heliograwiury. Praca składa się z dwóch części. W pierwszej omawiam moją artystyczną drogę i dorobek, będący naturalną, konsekwentną ścieżką do projektu i celu niniejszych rozważań. Poruszam też kwestie mojego widzenia fenomenu matrycy w sztukach graficznych, w szczególności w kontekście inwazji nowych mediów i środków wyrazu, jako swoistej skały i opoki w walce tradycji z zerojedynkową rzeczywistością mediów społecznościowych, emanacji symulakrów i sztucznej inteligencji. W drugiej części omawiam zagadnienie krajobrazu pamięci i nie-pamięci i ich relacje z otaczającą przyrodą. Jako przykłady przytaczam cmentarze wojenne, wysiedlone osady, ruiny domostw i miejsca kultu. Przedstawiam trudną historię mniejszości narodowych, szczególnie społeczności łemkowskiej i żydowskiej, odnajduję ich ślady w krajobrazie i przetwarzam w technikach graficznych ich reminiscencje. Przekładam na nowy zestaw znaków i kodów w języku sztuki.

Field Histories is a dissertation that seeks to combine two worlds – history and art. It investigates how historically important places, traces of material culture – historical lapidaries and cultural varia – can work as an inspiration and a starting point for artistic practice in the media of photography and video that employ recent technologies such as drones, where the captured images are processed using the heliogravure technique. The dissertation consists of two parts. In the first part, I discuss my artistic practice and works up to date, which have followed a consistent artistic route leading to the current research project. I also raise the issues of my perception of the matrix as a phenomenon in graphic arts, particularly in the context of the invasion of new media and means of expression, as a kind of rock and foundation in the struggle between tradition and the binary reality of social media, the emanation of simulacra and artificial intelligence. In the second part, I discuss the issue of the landscapes of memory and non-memory and their relations with the surrounding nature. My case studies are war cemeteries, displaced settlements, ruins of houses, and places of worship. I present the difficult history of national minorities, especially the Lemko and Jewish communities, I find their traces in the landscape and process them in graphic techniques. I translate them into a new set of signs and codes in the language of art.