Analiza dramaturgicznej i teatralnej twórczości Abe Kōbō

Abstract

Podstawowym celem niniejszej rozprawy (Analiza twórczości dramaturgicznej i teatralnej Abe Kōbō) jest charakterystyka twórczości dramaturgicznej i teatralnej Abe Kōbō (1924-1993), japońskiego pisarza, reżysera, fotografa, kompozytora. Analiza została ograniczona do lat 1965-1979, kiedy działalność artysty związana z teatrem była największa. Twórczość dramaturgiczna została omówiona na przykładzie dziewięciu wybranych (spośród ponad trzydziestu) sztuk teatralnych. Sztuki zostały podzielone na trzy części: dramaty społeczne, tryptyk egzystencjalny oraz dramaty wizualne. Zostały przedstawione charakterystyczne dla dramaturgii Abe Kōbō elementy (tematyka, motywy) oraz sposób ewoluowania, na przestrzeni lat, poglądów pisarza na temat dramatu. Twórczość teatralna została omówiona na przykładzie działalności Abe Kōbō Studio (Abe Kōbō Sutajio, 1973-1979), założonej przez pisarza grupy teatralnej, w której reżyserował on własne sztuki. Podstawowym przedmiotem badań jest w tym przypadku sposób pracy z aktorem, który Abe praktykował w ramach działalności Studio. Zaprezentowane zostały najważniejsze założenia, pojęcia oraz ćwiczenia składające się na zaproponowaną przez Abego koncepcję treningu aktorskiego. Dokonania Abe Kōbō w dziedzinie dramaturgii i teatru zostały osadzone w kontekście nurtów japońskich (shingeki, angura) i światowych (teatr absurdu i postdramatyczny), znaczących w ramach czasowych zakreślonych w niniejszej dysertacji. Analizie poddany został również stosunek Abego do rodzimego teatru klasycznego. Takie zestawienie pozwoliło na odnalezienie wielu unikatowych i często niedostrzeganych cech w twórczości tego pisarza, jak dążenie do redukcji słowa w dramacie, powolne odchodzenie od linearnej fabuły w stronę surrealistycznych opowieści, przywiązywanie dużej wagi do strony plastycznej przedstawienia czy czerpanie (nieświadome) z japońskich tradycji teatralnych.

The main objective of this dissertation (The analysis of Abe Kōbō's dramatic works and theatrical activity) is to characterize the dramatic and theatrical works of Abe Kōbō (1924- 1993), a Japanese writer, director, photographer and composer. The analysis is limited to the years 1965-1979, when the artist's activity related to the theater was the greatest. The dramatic works are discussed using the example of nine selected (out of over thirty) plays. The plays are divided into three parts: social dramas, existential triptych and visual dramas. Elements characteristic of Abe Kōbō's dramaturgy (themes, motifs) are presented, as well as the way the writer's views on drama have evolved over the years. The theatrical work is discussed using the example of the activities of the "Abe Kōbō Studio" (Abe Kōbō Sutajio, 1973-1979), a theatre group founded by the writer, in which he directed his own plays. The basic subject of research in this case is the method of working with actors, which Abe practiced within the Studio. The most important assumptions, concepts and exercises that make up the concept of actor training proposed by Abe are presented. Abe Kōbō's achievements in the field of dramaturgy and theatre are set in the context of Japanese (shingeki, angura) and world (absurd and postdramatic theatre) trends, significant in the time frame outlined in this dissertation. Abe's attitude towards native classical theatre is also analyzed. This juxtaposition allowed us to discover many unique and often overlooked features in the work of this writer, such as the desire to reduce the use of words in drama, the slow departure from a linear plot towards surrealistic stories, the attachment of great importance to the visual aspect of the performance, and the (unconscious) drawing from Japanese theatrical traditions.