System kształcenia pedagogów specjalnych : ciągłość i możliwości zmian

Abstract

Praca zbiorowa, którą oddajemy do rąk Czytelników, przedstawia problematykę kształcenia pedagogów specjalnych w Polsce. Pokazuje różne rozwiązania w zakresie kształcenia pedagoga specjalnego, ukazuje aktualne potrzeby szkolnictwa specjalnego i możliwości zmian, zwłaszcza w sytuacji, gdy zakres pedagogiki specjalnej znacznie się rozszerzył: od wczesnej interwencji po andragogikę. W okresie minionego dwudziestolecia system kształcenia podlegał częściowej modernizacji, co znalazło swój wyraz w przedłużeniu czasokresu studiów do lat pięciu w 1973 r. Trzynaście lat później wprowadzono drożność kształcenia dla absolwentów studiów nauczycielskich uzupełniających wiedzę w systemie zaocznym. W bieżącym roku na rynku pracy pojawiają się absolwenci trzyletnich Kolegiów Nauczycielskich z pedagogiki specjalnej, co pociąga za sobą konieczność wprowadzenia przez niektóre uczelnie dwuletnich studiów magisterskich. Uruchomione w 1978 r. trzysemestralne studia podyplomowe dla absolwentów innych kierunków studiów magisterskich z przygotowaniem pedagogicznym mają na celu uzupełnienie kadry specjalistów przedmiotowych. W rozważaniach nad oczekiwanym modelem kształcenia pedagogów specjalnych w Polsce m.in. uwzględniono: - aktualne uregulowania prawne kształcenia dzieci i młodzieży niepełnosprawnych - kształcenie specjalne w nowej sytuacji ekonomicznej - rozszerzenie zadań w zakresie pedagogiki specjalnej. Niniejsza praca stanowi pokłosie ogólnopolskiej konferencji zorganizowanej przez Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów Nauczycielskich w Krakowie w listopadzie 1995 roku pt.: Koncepcja kształcenia pedagogów specjalnych. Zamieszczone w tej pracy artykuły zostały ujęte w czterech częściach: 1. Koncepcja edukacyjna w kontekście nowych potrzeb 2. W stronę terapii pedagogicznej 3. Kształcenie pedagogów specjalnych w różnych zakresach 4. Skuteczność przygotowania zawodowego pedagogów specjalnych. Programy studiów. Obejmują one refleksje nad polskim systemem kształcenia pedagogów specjalnych, kształcenia integracyjnego, kształcenia w zakresie psychologii, logopedii, terapii zajęciowej, 'uogólnienia bogatych niejednokrotnie doświadczeń akademickich oraz wnioski z badań empirycznych zarówno w zakresie pedagogiki specjalnej, jak i dyscyplin pokrewnych. Przekazując Czytelnikom ten tom materiałów, mamy nadzieję, że jego lektura będzie inspirowała odbiorcę do własnych refleksji, do nowych poszukiwań badawczych, a zawarte w nich doświadczenia przyczynią się do doskonalenia procesu nauczania, modernizacji planów i programów studiów z zakresu pedagogiki specjalnej w szkołach wyższych. Zaprezentowane w książce poglądy nauczycieli uczelni kształcących pedagogów specjalnych oraz praktyków, stwarzają perspektywę nowego spojrzenia na rozwiązania organizacyjne, metodyczne i metodologiczne dotyczące przygotowania studentów do różnych form kształcenia dzieci niepełnosprawnych.