Porzucanie nauki szkolnej przez uczniów – kontekst europejski

Abstract

Sytuacja na rynku pracy w Polsce jest determinowana przez szereg zjawisk związanych ze wzrostem podaży pracy i spadkiem popytu. Stopa bezrobocia jest wysoka, w większości osoby bezrobotne mają jedynie wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe. Wysoki jest również odsetek bezrobotnych w wieku od 18 do 25 lat. Osoby o najniższym poziomie wykształcenia są najbardziej zagrożone bezrobociem. Mimo dynamicznego wzrostu liczby osób posiadających wykształcenie wyższe oraz kontynuujących naukę, ten prawdziwy boom edukacyjny ostatnich lat nie wpłynął korzystnie na obniżenie stopy bezrobocia w Polsce. Niekorzystna sytuacja na rynku pracy nie powoduje jednak w naszym kraju znaczącego zjawiska porzucania nauki szkolnej – w Polsce odsetek dzieci, które porzucają naukę w okresie obowiązku szkolnego, jest wciąż niski, przynajmniej względnie – w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej. Analiza danych jakościowych zgromadzonych przez Barbarę Fatygę i jej zespół daje pewne wyobrażenie o tym, jak niepokojące procesy społeczne powodują to zjawisko i jak niekorzystne efekty społeczne są jego skutkiem. Pozwala to na sformułowanie wniosku, iż kluczowe dla pracowników systemu edukacji i osób odpowiedzialnych za ten system powinno być zapobieganie porzucaniu nauki przez uczniów i wyrównywanie szans, od najwcześniejszych etapów nauczania.

The situation in the labor market in Poland is determined by phenomena related to the growth of supply of labor and a decline in demand. The unemployment rate is high with most of the unemployed having only elementary or basic vocational education. A high percentage of the unemployed is aged between 18 and 25, people with the lowest educational attainment are those most threatened with unemployment. So far, despite of dynamic increase in young people obtaining education and additional training (specific educational boom) and increase of expected years of education unemployment rate in Poland have not decreased.

Fortunately, in Poland early school leaving rate is still low, relatively at least – in comparison with other European Union countries. But looking into qualitative data collected in B. Fatyga and colleagues research gives some idea of how powerless young people become after some time from dropping out of school, as well as shows how disturbing social processes cause this phenomenon and how disturbing social processes are caused by this phenomenon in turn. This makes us believe, much more focus of educational system workers and those in charge of this system should be focused on early school leaving phenomenon approached as a complex process, regardless of current achievements in this field.