W okolicach arkadii Stanisława Czycza

Abstract

Ową „arkadię" z tytułu rozumiem jako hipotetyczny obszar zlokalizowany między artystycznymi, utrwalonymi za sprawą literatury i sztuki wariantami świata a naturalnym, bardzo ludzkim przecież pragnieniem odkrycia ładu w różnorodności, jaką oferuje świat realny. Literatura będzie więc zapisem świadomości tego obszaru, nigdy wmówieniem, receptą na szczęście. Tak pojmował ją Czycz, którego coraz rzadziej uwzględniają opracowania poświęcone tak zwanej młodej poezji polskiej lat pięćdziesiątych XX wieku. Do tej pory większość syntez zasadzała się na mających wyraźnie polityczne konteksty podziałach pokoleniowych. Ale raubszyc, od którego zacząłem, utrzymuje się z kłusownictwa. Penetruje lasy; te tutaj są rzecz jasna również napisane, dawno temu rozprawiała o nich Wisława Szymborska. Las rośnie powoli. Rośnie po to, by raubszyc mógł w nim polować, oczywiście po cichu, czyli inaczej. Literacki ten las jest więc stary. Datowanie go na rok 1956 świadczy o krótkowzroczności, wiek tej enklawy sięga daleko wstecz. Penetrowanie wiekowych lasów kusi. Raubszyc nie wdziewa modnie skrojonych uniformów myśliwskich, unika wyznaczonych szlaków, wie: „ja jest twój las, co byś po mnie chodzieł, ka ci się fce". Tam, czyli u Kazimierza Przerwy-Tetmajera, raubszyc nazywa się Bartek Gronikowski z Bukowiny. Ale tu o lesie mówię ja, ten, który pisze, i tak wstępuję do mojego lasu, do książki o pisarstwie Czycza.