Wpływ czynników chemicznych i fizycznych na zawartość glutationu zredukowanego (GSH) i utlenionego (GSSG) w niektórych narządach Rana esculenta L. w okresie zimowania

Abstract

Celem badań było określenie wpływu wieku, temperatury, insuliny, estru monoetylowego glutationu, allopurynolu, kwasu L-2-oksotiazol-idyno-4-karboksylowego, witaminy E, promieniowania UVA i etanolu na metabolizm glutationu u R. esculenta L. w okresie odrętwienia zimowego (grudzień, styczeń). Przeprowadzono 9 doświadczeń na 420 dojrzałych i 20 młodocianych samcach żaby wodnej {Rana esculenta L.). Zawartość GSH oraz GSSG oznaczano w mózgu, wątrobie, nerkach, sercu i skórze żab, natomiast glukozę w osoczu krwi. Stwierdzono, że wraz z wiekiem istnieje ujemna korelacja między zawartością GSH i GSSG. Podwyższona temperatura wywołuje efekt odwrotny. Po iniekcji insuliny wykazano wyraźny spadek ilości glukozy w surowicy krwi i równoczesny wzrost zawartości GSH. Podobne zmiany odnośnie zawartości GSH stwierdzono po podaniu estru monoetylowego glutationu. Równie korzystnie na metabolizm GSH wpływa prekursor cysteiny kwas L-2-oksotiazolidyno-4-karboksylowy oraz witamina E. Związki te są szczególnie interesujące, ponieważ niezależnie od temperatury obniżają zawartość GSSG i wartość stosunku GSSG/GSH, stosunku będącego wskaźnikiem wielkości stresu oksydacyjnego. Naświetlanie żab UVA spowodowało statystycznie istotny spadek ilości GSH i równoczesny wzrost zawartości GSSG oraz wartości stosunku GSSG/GSH. Dane te sugerują istotną rolę GSH w ochronie żab przed tego typu promieniowaniem. Podobnie jak promieniowanie UVA również etanol wywołał silny stres oksydacyjny, którego miarą był wzrost ilości GSSG i wzrost wartości stosunku GSSG/GSH. Generalnie wykazano, że u płazów w okresie odrętwienia zimowego zawartość GSH i GSSG oraz wartość stosunku GSSG/GSH jest zmienna i zależy od wieku żab, temperatury, iniekcji insuliny, dostępności substratów budujących cząsteczkę GSH (estru monoetylowego glutationu, OTZ), antyoksydantów (allopurynolu, witaminy E) oraz czynników indukujących generowanie RFT (UVA, etanolu).