Prasa, kultura, wojna : studia z dziejów czasopiśmiennictwa, kultury literackiej i artystycznej lat 1939-1945

Abstract

Proponowana czytelnikowi książka jest zbiorem 12 szkiców odnoszących się do tematyki polskiego życia literackiego i kulturalnego czasów II wojny światowej w kraju i diasporze, przy czym autor starał się wkraczać w rejony w większości nie będące dotąd przedmiotem systematycznego zainteresowania badaczy. Szkice zostały uporządkowane według kryteriów geograficzno-politycznych znamiennych dla mapy świata lat 1939-1945. W części pierwszej zgromadzono prace dotyczące terenów i zjawisk pozostających poza obszarem okupacji (Wielka Brytania) lub - faktycznie — także poza sferą wydarzeń wojennych (państwa Ameryki Łacińskiej). Część druga dotyczy polskich obszarów „kresowych” w latach 1939-1941 pod rządami litewskimi a później radzieckimi (Wileńszczyzna) lub tylko radzieckimi (Lwów i Białostocczyzna). W części trzeciej, będącej po trosze pendant do wcześniejszej książki piszącego te słowa pt. W kręgu jawnego piśmiennictwa literackiego Generalnego Gubernatorstwa (1939-1945) (Kraków 1997) uszczegółowiono niektóre omawiane tam kwestie związane z „legalnym” — z niemieckiego punktu widzenia - życiem kulturalno-artystycznym pod okupacją hitlerowską oraz rozszerzono pole obserwacji także na nieprzynależną do Generalnego Gubernatorstwa Wileńszczyznę, wchodzącą w skład tzw. Ostlandu. W tomie znalazły się szkice publikowane tu po raz pierwszy, jak i drukowane już wcześniej. W tym drugim przypadku zostały - nieraz bardzo znacznie — uaktualnione i uzupełnione, w pewnych partiach wręcz napisane na nowo. Pięć tekstów wygłoszono na konferencjach krajowych i międzynarodowych. O szczegółach informuje nota zamieszczona na końcu książki.