• Login
    View Item 
    •   DSpace Home
    • Serie Wydawnicze
    • Prace Monograficzne
    • Prace Monograficzne - Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    • View Item
    •   DSpace Home
    • Serie Wydawnicze
    • Prace Monograficzne
    • Prace Monograficzne - Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    • View Item
    JavaScript is disabled for your browser. Some features of this site may not work without it.

    Imiona bohaterów Pana Tadeusza : nazwy osób w epopei

    Thumbnail
    View/Open
    Prace Monograficzne nr 202 (8.094Mb)
    Author:
    Zarębina, Maria
    Publisher:
    Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kraków
    xmlui.dri2xhtml.METS-1.0.item-isbn: 83-86841-08-7
    xmlui.dri2xhtml.METS-1.0.item-issn: 0239-6025
    xmlui.dri2xhtml.METS-1.0.item-iso: pl
    Subject:
    Adam Mickiewicz
    Pan Tadeusz
    Date: 1996
    Metadata
    Show full item record
    Abstract
    Karty epopei zaludnia mrowie postaci. Alfred Döblin w zbiorze Pisarze świata Mickiewiczowi nazywa to mrowie „olbrzymi freskiem ludzi (zwierząt i rozmów)”. Kazimierz Wyka wyłania w tym fresku postaci różnych planów; w stosunku do wszystkich wyraża pogląd, że poeta „poprzez prawdę przedstawiania człowieka ocali epokę i przekaże ją potomności. Dlatego zapewne jego metoda charakteryzacyjna jest tak różnolita”. Odwołując się do Zofii Stefanowskiej pokazuje K. Wyka traktowanie bohaterów trzecio- i drugorzędnych. W stosunku do tych najodleglejszych Mickiewicz stosuje zasadę wyposażenia postaci w jeden tylko rys charakterystyczny, służący jako motywacja całego postępowania bohatera (Protazy, Kropiciel, Brzytewka, Konewka). Funkcja takich postaci w poemacie jest ograniczona. Związane są one stale z jedną dziedziną tła obyczajowego lub jednym wątkiem epizodycznym [...]. Bogatsza jest charakterystyka Gerwazego, Maćka Dobrzyńskiego, Wojskiego. I ci bohaterowie nie są jednak wyposażeni w pełnię rysunku psychologicznego - interesują oni poetę głównie jako „ostatni egzemplarze starodawnej Litwy”, toteż postępowanie ich motywowane jest wyłącznie cechami staroszlacheckimi, charakterystycznymi dla stosunków XVIII-wiecznych. Od siebie mówi Wyka o bohaterach pierwszego planu: przy osobach Tadeusza, Sędziego, Robaka, Telimeny, Hrabiego sposoby charakteryzacyjne poety jeszcze się bardziej indywidualizują, jeżeli chodzi o ich cel - o niepowtarzalną sylwetkę człowieka. Trzeba do tego dodać, że mamy w Panu Tadeuszu także osoby niekoniecznie nazwane z imienia czy nazwiska: szlachtę, chłopów, wieśniaczki, strzelców, jurystów, mieszczan, kosiarzy..., nawet chirurga, kawiarkę, tkacza... Karty poematu zapełniają nazwy osób. Bohaterowie przybierają w nich swój językowy kształt. Autorka jest językoznawcą i analizuje językową formę tekstu Pana Tadeusza - nomina personalia (każda bowiem wypowiedź artystyczna jest sformułowana w języku), stosuje przy tym rozmaite metodologie: socjolingwistyczną, onomastyczną, nawet statystyczną, rozważa językoznawczo zagadnienia stylistyczne, aksjologiczne, odwołuje się do pojęć z dziedziny słowotwórstwa i składni, tkwiąc stale w językoznawstwie tekstowym (nawet z jego implikacjami kognitywnymi). Świadomie jednak nie przeciąża swoich rozważań teorią: wyjaśnienia metodologiczne stosuje jedynie tam, gdzie to jest konieczne dla zrozumienia toku myślenia. Stara się w dalszym ciągu wyrażać swoje myśli językiem prostym, przystępnym nie tylko dla wąskiego grona specjalistów, w czym oczywiście, pomagają bezpośrednie cytaty z poematu. Wgłębiając się w strukturę tekstu epopei i posługując analizami leksykalno- semantycznymi, w czym opiera się na Słowniku języka Adama Mickiewicza, porusza autorka od strony językoznawczej zagadnienie epopei jako gatunku, bohatera epopei, zbiorowego i indywidualnego, charakterystyki środowiska (szlacheckiego, rodzinnego, towarzyskiego, zawodowego), charakterystyki osób indywidualnych (Zosi i Telimeny, Robaka i Tadeusza); zajmuje się też wybraną formą artystyczną jaką są porównania (zawierające jako element porównawczy nazwę osoby), rozważa problem używania przez poetę nazw osobowych dla wartościowania cech i postaw ludzkich i realizacji tych ocen w ustach bohaterów.
    URI
    http://hdl.handle.net/11716/1993
    Collections
    • Monografie / Rozdziały (WH)
    • Prace Monograficzne - Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

    DSpace software copyright © 2002-2016  DuraSpace
    Contact Us | Send Feedback

    Deklaracja dostępności
    Theme by 
    Atmire NV
    Logo
    Budowa Repozytorium Uniwersytetu Pedagogicznego została sfinansowana ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.

     

     

    Browse

    All of DSpaceCommunities & CollectionsBy Issue DateAuthorsTitlesSubjectsThis CollectionBy Issue DateAuthorsTitlesSubjects

    My Account

    Login

    DSpace software copyright © 2002-2016  DuraSpace
    Contact Us | Send Feedback

    Deklaracja dostępności
    Theme by 
    Atmire NV
    Logo
    Budowa Repozytorium Uniwersytetu Pedagogicznego została sfinansowana ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.