Nauczyciele w Małopolsce w latach drugiej wojny światowej (1939-1945)

Abstract

Praca jest próbą analizy socjo-historycznej środowiska nauczycielskiego w Małopolsce w okresie wojny i okupacji. Przedmiotem rozważań jest teren okupacji niemieckiej. Struktura wewnętrzna pracy uwzględnia najistotniejsze ogniwa i cenzury wojennych losów małopolskich nauczycieli. Rozdział pierwszy obejmuje zagadnienia okupacyjnej polityki oświatowej oraz analizę środowiska nauczycieli pracujących w tzw. szkolnictwie jawnym (powszechnym i zawodowym). Dwa następne dotyczą problematyki konspiracyjnej - genezy zjawiska tajnej oświaty polskiej, źródeł i motywów podejmowania pracy w tajnym nauczaniu, kształtowania się jego struktur, powstania zintegrowanego tajnego systemu szkolnego, relacji nauczyciel-uczeń oraz konspiracyjnej dydaktyki. Rozdział ostatni dotyczy martyrologii nauczycieli małopolskich, ich eksterminacji. Dopełnieniem pracy są tabele, diagramy, wykresy i mapy oraz zamieszczone aneksy, wykaz źródeł i bibliografia tematu.

The work is an attempt at presenting a socio-historical analysis of the educational circle in Małopolska in the years of the war and Nazi occupation. The matter being discussed is the territory under German occupation. The content of the work involves the most significant links and turning points in the fortunes of teachers in Małopolska during World War II. Chapter I deals with problems of educational policy in occupied territory and analyses the circle of teachers working in so-called public education (general and vocational). The next two chapters tackle conspiracy problems: the origin of the phenomenon of clandestine teaching in Poland, sources and reasons for taking up clandestine teaching, development of its structures, emergence of an integrated underground school system, relations between the teacher and the pupil, and teaching methods in conspiracy. The last chapter concerns the martyrdom of teachers in Małopolska, their extermination. To supplement the work, there are tables, diagrams, charts, and maps as well as appendices, references and bibliography.