Studia nad typologią i regionalizacją zasobów rekreacyjnych województwa kieleckiego

Abstract

Celem niniejszego opracowania jest analiza zasobów rekreacyjnych obszaru woj. kieleckiego za pomocą metod taksonomii numerycznej stosowanej w klasyfikacji typologicznej i regionalizacji przestrzennej, zmierzających w pierwszym rzędzie do wyodrębnienia jednorodnych typów terenu, a następnie całości terytorialnie ciągłych określonych mianem mikroregionów, jako potencjalnych terenów wypoczynkowo-turystycznych. Zastosowanie w opracowaniu metod ilościowych opartych na założeniach teoretycznych klasyfikacji typologicznej /Chojnicki 1980, Grigg 1965, Kostrubiec 1982, Rodoman 1968, Wysocki 1965/, było uzasadnione następującymi przesłankami: 1/ potrzebą uściślenia ogromu informacji z zakresu podjętej problematyki na stosunkowo dużym obszarze oraz sposobów interpretacji tych informacji, a w związku z tym i uściślenia wyników końcowych, 2/ dążeniem do eliminacji rozwiązań i ujęć subiektywnych nieuniknionych w opracowaniach kwalifikacyjno-opisowych, 3/ możliwością wykorzystania elektronicznej techniki obliczeniowej, która wydatnie zmniejsza pracochłonność i przyspiesza uzyskiwanie zamierzonych wyników. Opracowanie wykonano w skali regionalnej i fakt ten rzutuje na stopień szczegółowości informacji wyjściowych, dobór metod, wyniki końcowe oraz wartości poznawcze i praktyczne tych wyników. Przyjęcie tak dużego obszaru badań było uzasadnione m.in.: 1/ potrzebą syntezy zasobów rekreacyjnych w skali województwa, 2/ możliwością porównań wyników różnych typów wyodrębnionych w oparciu o zasoby środowiska przyrodniczego i antropogenicznego w różny sposób wykorzystywanych przez człowieka, 3/ potrzebą porównania ujednoliconych wyników z dotychczasowymi opracowaniami wycinkowymi różnych autorów wykonanymi za pomocą różnych metod i w różnej skali szczegółowości /Braun, Koziej 1977, Braun 1975, Janowski 1980, 1981, Jarosz 1980, Kosztołowicz, Mityk 1980, Mityk 1981, 1982a, 1982b, 1982c, Małecki 1975, Rogaliński 1972, Rubinowski 1971 i inni/. Obszar badań przyjęty w niniejszym opracowaniu obejmuje tereny posiadające długoletnie tradycje w zakresie turystyki i wypoczynku. Zorganizowany rozwój rekreacji na tym obszarze został zapoczątkowany już pod koniec ubiegłego stulecia przez i ruch krajoznawczo — turystyczny /Bielenin 1960, Wolny 1976/, Wraz z rozwojem społeczno-gospodarczym regionu zmieniły się społeczne potrzeby, a w tym i formy rekreacji. Obecnie pod wpływem urbanizacji, uprzemysłowienia i rozwoju motoryzacji, tradycyjne formy rekreacji zostały zdominowane przez masowy ruch wypoczynku sobotnio-niedzielnego. Opracowaniem objęto obszar o powierzchni 9.210,6 km2 w granicach administracyjnych woj. kieleckiego /ryc. 14/. Stanowi to 2,94% powierzchni Polski. Rozciągłość południkowa obszaru wynosi 124 km, a równoleżnikowa - 133 km. Fizjograficznie obszar badań jest jednym z usytuowanych w pasie wyżyn środkowych, którego walory przyrodnicze kwalifikuje się do średnio atrakcyjnych w skali kraju /Mileska 1963/. W perspektywicznym planie zagospodarowania Polski, w województwie kieleckim wyznaczono jeden obszar wypoczynkowy I-szej i cztery II-iej kategorii /Rogalewski 1971, 1972, Wyrzykowski 1977/. Wartość tych walorów wynika ze specyficznej struktury krajobrazowej. Cechą całego badanego obszaru jest zróżnicowanie komponentów środowiska przyrodniczego oraz nagromadzenie obiektów antropogenicznych, świadczących o bogatej przeszłości i współczesnej jego funkcji w życiu gospodarczym kraju.