Kształtowanie kompetencji społecznych studentów ratownictwa medycznego

Abstract

Rozprawa doktorska podejmuje problematykę kształtowania kompetencji społecznych studentów w obszarze nauk medycznych i nauk o zdrowiu na przykładzie kierunku ratownictwo medyczne Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Rozpatruje implementację efektów nauczania z kategorii kompetencji społecznych w program studiów w kontekście dokonanej reformy edukacji i rosnących oczekiwań społeczeństwa wobec służby zdrowia. Celem pracy było zbadanie kształtowania i walidowania kompetencji społecznych studentów ratownictwa medycznego na studiach pierwszego stopnia. Podstawą ustalenia efektów nauczania poddanych badaniu były obowiązujące kierunkowe efekty kształcenia na ratownictwie medycznym w kategorii kompetencji społecznych zawarte w obowiązującym sylabusie przedmiotu Podstawy Medycznych Czynności Ratunkowych. Uwzględniając wskazany powyżej cel badań, sformułowany został główny problem badawczy: Jaka jest efektywność zastosowania wybranych metod nauczania i walidacji efektów kształcenia ukierunkowanych na kompetencje społeczne w procesie kształcenia ratowników medycznych? Postawiono hipotezę: zakłada się, że kształtowanie kompetencji społecznych studentów Ratownictwa medycznego jest efektywniejsze przy konsekwentnej i zaplanowanej ich implementacji w toku zajęć za pomocą odpowiednich metod i technik nauczania oraz systematycznej i metodycznej ich walidacji. W celu rozpoznania tematu zaprojektowano i przeprowadzono eksperyment pedagogiczny. W roku akademickim 2014/2015 wykonano badanie pilotażowe, w 2016/2017 badanie właściwe. Praca składa się ze wstępu i dziewięciu rozdziałów. Pierwszy i drugi rozdział mają charakter teoretyczny. Przedstawiono w nich najważniejsze aspekty zmian legislacyjnych w dzisiejszej edukacji i przemian w kształceniu zawodowym. Ukazano podstawy reformy szkolnictwa wyższego, przedstawiono sylwetkę ratownika medycznego oraz ścieżkę umożliwiającą zdobycie tego zawodu. Omówiono również problematykę dydaktyk szczegółowych w kształceniu zawodów medycznych w szkole wyższej. W rozdziale drugim znajdują się tezy odnoszące się do pojęcia kompetencji, kompetencji kluczowych oraz kompetencji społecznych jako efektów kształcenia i jako kategorii interdyscyplinarnej. Pokazano wyzwania edukacyjne, jakie za sobą pociągają. Rozdział ten porządkuje kwestie terminologiczne. W rozdziale trzecim ukazano metodologiczne założenia badań własnych. Zamieszczono cele i problemy badawcze, zmienne i wskaźniki do zmiennych, metody i narzędzia badawcze, charakterystykę grup badawczych, harmonogram i organizację badań, zarówno pilotażowych jak i właściwych. Kolejny rozdział to analiza wyników badań własnych. Przeanalizowano i omówiono dane, które dostarczył eksperyment pedagogiczny. W rozdziale piątym znajduje się dyskusja wyników. Autorka podjęła próbę podsumowania rezultatów badań w kontekście teorii, ukazania znaczenia problematyki kompetencji społecznych w edukacji szkoły wyższej oraz wskazania na działania, które warto doskonalić i kontynuować. Kolejny rozdział przedstawia wnioski badawcze oraz zalecenia ugruntowane w teorii przedmiotu i podparte analizą dostarczonego materiału badawczego. W rozdziale siódmym zamieszczono bibliografię i netografię. Dzięki lekturze licznych prac autorka starała się wyjść poza wąskie myślenie o kategorii efektów kształcenia oraz nakreślić wieloaspektowość i wagę kompetencji społecznych w procesie edukacji. W rozdziale ósmym znajduje się spis tabel i rysunków. W ostatnim rozdziale natomiast istotne załączniki, materiał, którego nie sposób było wpleść w poszczególne rozdziały. Załączone tam zostały miedzy innymi: program studiów na kierunku ratownictwo medyczne, kierunkowe efekty kształcenia, narzędzia badawcze, sylabus do przedmiotu, na którym przeprowadzony został eksperyment dydaktyczny, konspekty i scenariusze do zajęć, karty egzaminacyjne oraz wszelkie inne materiały przygotowane do przeprowadzenia zajęć w eksperymencie dydaktycznym w sposób standaryzowany.

Doctoral thesis discusses the problem of social competence in the field of medical science and healthcare science teaching. The problem has been researched among Medical Rescue faculty students of Andrzej Frycz - Modrzewski Kraków Academy. The thesis investigates the implementation of social competence category teaching effects into studies program in the context of education reform and raising social expectations toward healthcare provision. The thesis aimed at researching and validating social competence among first year Medical Rescue students. Teaching effects taken into consideration were chosen on the basis of the list of teaching effects falling into “social competence” category, obligatory for Medical Rescue faculty and published in the syllabus of “Medical Rescue Procedures’ Basics” subject. Considering the abovementioned research aim, main research problem has been formulated: What is the effectiveness level of utilizing the selected teaching methods and of validating teaching effects aiming at social competences in the process of medical rescuer education? A hypothesis was that: it is assumed, that forming social competences among Medical Rescue faculty students is more effective if they are implemented consequently during classes with the use of proper teaching methods and techniques, along with systematic and methodical validation thereof. In order to research the subject matter a pedagogical experiment has been designed and performed. During the academic year 2014/2015 a pilot study has been undertaken, with the relevant main research taking place in the year 2016/2017. Thesis comprises introduction and nine chapters. The first and second are theoretical. They present the most important aspects of legislation changes in modern education and changes in professional teaching. Basics of educational system reform are presented, along with medical rescuer’s professional profile and the educational route leading to obtaining such title. Detailed didactics problem is shown in regard to medical rescuers’ university training. The second chapter includes theses regarding the concept of competences, key competences and social competences as both teaching effects and interdisciplinary category. Educational challenges which follow are shown. This chapter straightens out terminology. The third chapter describes methodological assumptions of author’s research. Aims and research problems are enumerated, along with variables and variable indicators, research methods and tools, cohort characteristics, experiment organization and schedule (both regarding the pilot and the actual study). Further chapter is the analysis of author’s own research results. Data gathered during the pedagogical experiment has been presented and analyzed. The fifth chapter discussed the results. Author tries to sum up the results in the context of theory, showing the importance of social competences’ issues in university education and indicating the activities which are worth perfecting and continuing. The following chapter presents the research conclusions and recommendations which find their base in subject matter theory further supported by the analysis of research material. Seventh chapter comprises references and web-references. Thanks to reading numerous publications the author tried to transcend the narrow thinking scheme about teaching effects and delineate the multi-aspect issue and importance of social competence in educational process. The eighth chapter comprises table and figure list. The final chapter comprises important attachments, and material which did not fit into any of the previous chapters; among other: Medical Rescue faculty studies’ program, its teaching effect list, research tools, subject syllabus (for the subject which served as the environment for didactical experiment), class outlines and scenarios, examination cards and all other materials prepared in order to make the didactical experiment classes standardized.