Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Z. 94. Prace Pedagogiczne 5

Abstract

Część pierwsza: Prace z zakresu dydaktyki ogólnej Zarówno podejmowane działania teoretyczne jak i praktyka pedagogiczna zmierzająca do zintensyfikowania procesu dydaktycznego i do podniesienia efektywności kształcenia sprowadzają się w większości przypadków do przyjęcia tezy, iż warunkiem owej efektywności jest aktywność uczniów, a tę osiągniemy dzięki różnorodnym oddziaływaniom aktywizującym. Celem zamieszczonych artykułów w pierwszej części Rocznika jest zatem: 1. Z jednej strony zaprezentowanie szerszemu ogółowi zainteresowanych, pierwszych prób badawczych nad aktywizacją i aktywnością jakie podjął zespół pracowników dydaktyki ogólnej przy Katedrze Pedagogiki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. 2. Z drugiej strony wykazanie, że w obecnych naszych warunkach i możliwościach naukowych jest to jedna z podstawowych dróg, która może gwarantować podniesienie efektywności kształcenia. Autorzy będę się starali rozważyć następujące istotne problemy: 1. Jaki jest aktualny stan badań nad aktywizacją i aktywnością dzieci i młodzieży? 2. Czy i w jakim stopniu można aktywizować uczniów poprzez odpowiednie planowanie i organizowanie procesu dydaktycznego? 3. Jakie możliwości aktywizacji stwarza racjonalizacja zadawania pracy domowej? 4. W jakim stopniu badani nauczyciele uwzględniają w procesie nauczania zasadę indywidualizacji? 5. Co utrudnia aktywne uczestniczenie studentów w toku zajęć dydaktycznych i co czynić, by proces ten zintensyfikować?

Część druga: Prace z zakresu teorii wychowania Opieka nad dzieckiem to działalność zmierzająca do stworzenia sprzyjających warunków rozwoju i wychowania. Rozpatrywanie zadań opiekuńczych wymaga zaangażowania rozmaitych dziedzin życia oraz integracji wielu dyscyplin naukowych. Pedagogika zajmuje wśród nich szczególną pozycją ze względu na to, że podejmuje problematykę: - celów i zadań opieki, - form działalności opiekuńczo-wychowawczej, - doskonalenia procesu opiekuńczo-wychowawczego, - systemu opieki nad dziećmi, - kształcenia kadry. Zagadnienia optymalizacji pracy w zakresie ww. kwestii wymagają wnikliwych i wszechstronnych badań. W tym tomie przedstawimy podjęte przez nas próby rozstrzygnięcia niektórych tematów. Jako założenie naszych badań przyjęliśmy tezę, że jednym z podstawowych warunków osiągania pozytywnych efektów działalności opiekuńczo-wychowawczej na terenie rodziny, szkoły czy też instytucji jest zaspokojenie potrzeb dziecka. Jednocześnie przeobrażenie potrzeb dziecka a w konsekwencji wartości przez nie uznawanych to ważny wskaźnik przebiegu procesu wychowania.