Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Z. 141. Prace Psychologiczne 3

Abstract

Oddawany do rąk Czytelników Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Prace Psychologiczne III zawiera opracowania teoretyczne i empiryczne pracowników Pracowni Psychologicznej, dotyczące wybranych zagadnień psychologii społecznej oraz problemów psychologii uczenia się i nauczania. Dobór tematów, uwarunkowany znaczeniem poruszanych zagadnień dla kształcenia nauczycieli, stanowi swego rodzaju przegląd zainteresowań pracowników Pracowni, rozwijanych w toku badań własnych. Do Rocznika włączono ponadto teksty referatów wygłoszonych na ogólnopolskiej konferencji naukowej - "Indywidualne uwarunkowania poznawczej i społecznej aktywności dzieci i młodzieży", przez doc. dra hab. Witolda Dobrołowicza, doc. dr hab. Stanisławę Lis, dra Leszka Wronę i dra Andrzeja Beauvele, mgг Alinę Perzanowską oraz mgra Andrzeja Sękowskiego. Artykułów tych nie zdołaliśmy zamieścić w opublikowanych materiałach z konferencji, mimo ich wysokich walorów poznawczych, ze względu na monotematyczne sprofilowanie materiałów, spowodowane ograniczoną objętością wydawniczą. Zamieszczamy je w Roczniku z uwagi na znaczenie, jakie mają w przygotowaniu do zawodu nauczyciela. W I części tomu zamieszczono także pracę kandydata nauk doc. Aleksieja Czebykina "Kształcenie gotowości nauczyciela do regulacji emocjonalnej działalności poznawczej uczniów w procesie nauczania". Doc. A. Czebykin kieruje Katedrą Psychologii w Instytucie Pedagogicznym w Odessie. Jego artykuł, o wysokich walorach teoretycznych i praktycznych, stanowi zapowiedź wspólnych badań nad regulacją emocjonalną w procesie uczenia się szkolnego prowadzanych przez pracowników obu naszych ośrodków. Część I tomu, skupiającą wybrane zagadnienia psychologii społecznej, rozpoczynają artykuły mgra Józefa Maciuszka i dra Wojciecha Czajkowskiego poświęcone rozumieniu człowieka i problematyki wychowania w świetle teorii A. Maslowa oraz analizie procesu komunikowania się. Ta aktualna we współczesnej psychologii problematyka kontynuowana jest w kolejnych dziewięciu artykułach w odniesieniu do funkcjonowania społecznego dzieci, młodzieży szkolnej i studiującej oraz dorosłych. Szeroki wachlarz poruszonych zagadnień stanowi swego rodzaju odzwierciedlenie problemów współczesnej psychologii, istotnych dla rozumienia procesu rozwoju człowieka. Ułatwienie kandydatom na nauczycieli rozumienia tego procesu wydaje się zadaniem szczególnie ważnym, zważywszy że celem pracy, do podjęcia której się przygotowują, są osiągnięcia rozwojowe uczniów. Część II otwierają artykuły: mgr Aliny Perzanowskiej - poświęcony neuropsychologicznym podstawom aktywności poznawczej jednostki, dra Leszka Wrony i dra Andrzeja Beauvale - omawiający propozycję adresowej koncepcji uczenia się i dra Leszka Wrony - ukazujący zależność krzywej uczenia się od cech temperamentalnych i intelektualnych. Problematyka indywidualnych, a także sytuacyjnych uwarunkowań powodzenia szkolnego omówiona została w kolejnym artykule, opracowanym przez dra Andrzeja Beauvale w odniesieniu do teorii J. Strelaua. Pozostałe artykuły tej części dotyczą problematyki prognozowania powodzenia w początkowej nauce czytania w oparciu o metody programowanego kształcenia umiejętności, rozwoju pojęć czasowych u dzieci 5 - 6-letnich oraz specyfiki myślenia intuicyjnego. Mamy nadzieję, że przedstawione rozważania teoretyczne i wyniki własnych badań pracowników Pracowni Psychologii i pozostałych autorów tomu okażą się przydatne dla praktyki pedagogicznej oraz inspirujące do dalszych poszukiwań rozwiązań teoretycznych i praktycznych, problemów dydaktycznych i wychowawczych przedszkoli, szkół, uczelni i placówek poradnictwa psychologicznego.