Rozczytywanie form

Abstract

Praca doktorska Rozczytywanie form dzieli się na dwie części – pracę artystyczną, na którą składają się obrazy malarskie i obiekty, oraz część tekstową, będącą refleksją teoretyczną wynikającą z przeprowadzonych badań oraz stanowiącą autokomentarz do powstałych prac plastycznych. Tekst rozprawy doktorskiej nie jest językowym ekwiwalentem tego, co jawi się na obrazach, ale i wykonane prace nie są prostą i dosłowną ilustracją myśli zawartych w części opisowej. Wynikają one jednak z treści ideowych ujętych w pracy pisemnej. W takim sensie forma artystyczna i tekst rozprawy wzajemnie się uzupełniają. Praca doktorska dotyczy funkcji znaku plastycznego we współczesności, poddaje analizie dynamicznie zmieniające się modele interpretacji świata widzialnego oraz mechanizmy zmiany znaczeniowej, wydarzające się w obszarze semantyki obrazów. Prace plastyczne odwołują się w swojej formie do przedstawień zjawisk przyrody, które – charakteryzując się nieuchwytnością oraz płynnością – nie posiadają jednoznacznie i permanentnie określonej formy fizycznej. Zjawiska fizyczne, będące inspiracją do powstania prac, to procesy zachodzące w przyrodzie, wynikające z istnienia sił podstawowych, np. oddziaływania elektrycznego, magnetycznego czy grawitacyjnego na tafle wody lub masy powietrza. Praca pisemna podzielona jest na osiem rozdziałów. Pierwszy z nich, zatytułowany Szybciej. Wszędzie. Zawsze. Teraz? próbuje scharakteryzować współczesne formy odbioru rzeczywistości wizualnej, uwzględniając wpływ Internetu oraz nowych technologii na naszą percepcję. Kwestia ta kontynuowana jest w kolejnym rozdziale pt. Rozczytywanie form. Tutaj jednak problem analizowany jest ściśle w oparciu o sposoby funkcjonowania dzieła sztuki i procedury jego odbioru. W rozdziale tym skupiam się głównie na kwestii relacyjności obrazu i języka, rozumianej jako istotny czynnik decydujący o kształcie wiedzy o świecie. Kolejny rozdział: Pusty znak – słowo w próżni. Perspektywa teoretyczna obrazu to analiza rozumienia fenomenów obrazowych w perspektywie teoretycznej, formułowanej m.in. przez Jeana Baudrillarda, Georges’a Didi-Hubermana oraz Hansa Beltinga. W kolejnej części opisuję perspektywę filozoficzną, opierając się na kantowskim rozumieniu sztuki, idei wzniosłości oraz jej obecności w sztuce Caspara Davida Fridricha. Innym ważnym punktem odniesienia, obecnym w niniejszej rozprawie, jest twórczość artystyczna i teoretyczna Władysława Strzemińskiego wraz z jego koncepcją unizmu. Poświęcam jej rozdział Awangarda. Morfologia Strzemińskiego. W dalszej części rozprawy skupiam się na opisie strategii artystycznej, którą podjęłam podczas realizacji części praktycznej. Formułuję tam trzy główne kryteria podjętych działań, kluczowe w kontekście pracy artystycznej i determinujące jej finalny kształt. Stały się one treścią kolejnych podrozdziałów: Immersyjność i efemeryczność wizualna, Struktura oraz Fragmentaryzacja. Cięcie i przypadek. W ostatnim rozdziale Opis formalny pracy artystycznej wyjaśniam aspekty techniczne mojej pracy artystycznej, uzasadniając adekwatność doboru wykorzystanych przeze mnie materiałów i technik. Zwieńczeniem dysertacji doktorskiej jest wykaz prac artystycznych oraz ich dokumentacja fotograficzna.

My doctoral dissertation, Rozczytywanie form [Disreading Forms] is divided into two parts: an artistic work, consisting in images in painting and objects, and a textual part, namely, a theoretical reflection emerging from conducted research and forming an auto-commentary on the visual works produces. The text of the doctoral thesis is not a linguistic equivalent of things appearing in the images, neither are the executed works a straightforward and literal illustration of ideas conveyed in the discursive part. Nonetheless, the images are entailed by the notional content presented in the written work. In this sense, the artistic form and the text of the dissertation are mutually complementary. The doctoral dissertation is concerned with function of the visual sign in contemporaneity, conducting analyses of dynamically changing models of interpretation of the visual world and mechanisms of changes in signification occurring in the domain of image semantics. The visual works allude in their form to representation of natural phenomena, which are characterised by elusiveness and fluidity, lacking in univocal and permanently defined physical form. Physical phenomena providing inspiration for the emergence of the works are processes occurring in nature, stemming from effects of fundamental forces, e.g. electricity, magnetism or gravity on water surfaces or air masses. The written work is divided into eight chapters. The first one, Szybciej. Wszędzie. Zawsze. Teraz? [Faster. Everywhere. Always. Now?], is an attempt at a characterisation of contemporary forms of reception of visual reality, including the influence of the Internet and new technologies of our perception. The question is also taken up in the following chapter, Rozczytywanie forms [Disreading Forms]. Here, however, the problem is analysed strictly on the basis of ways of art work operation and procedures of its reception. In this chapter, I focus mainly on the question of relationality of the image and language, understood as a crucial factor, decisive in formation of knowledge about the world. The next chapter, Pusty znak - słowo w próżni. Perspektywa teoretyczna obrazu [Empty Sign - the Word in a Vacuum. A Theoretical Perspective of the Image] is an analysis of understanding visual phenomena in a theoretical perspective, formulated, among others, by Jean Baudrillard, Georges Didi-Huberman and Hans Belting. The following chapter discusses a philosophical perspective based on the Kantian understanding of art, the concept of the sublime and presence of the sublime in the art of Caspar David Fridrich. Another significant point of reference presented in my dissertation in Władysław Strzemiński's artistic and theoretical oeuvre, with his conception of Unism. The issue is discussed in the chapter Awangarda. Morfologia Strzemińskiego [The Avant-garde. Strzemiński's Morphology]. In subsequent sections of my dissertation, I concentrate on a discussion of the artistic strategy I harnessed in execution of the practical part. I formulate, there, three main criteria of undertaken activities, essential in the context of my artistic work, which determined its final shape: Immersyjność i efemeryczność wizualna / Struktura / Fragmentacja. Cięcie i przypadek [Immersivity and Visual Ephemerality / Structure / Fragmentation. A Cut and Chance]. My last chapter, Opis formalny pracy artystycznej [Formal Description of Artistic Work] describes technical aspects of my artistic work, substantiating the choice of techniques and materials employed in my work. The doctoral dissertation culminates in an index of my artistic productions and their photographic documentation.