| dc.description.abstract | Artykuł przedstawia wykorzystanie teatru w celach niescenicznych, a zatem w takich, które nie stawiają wartości
artystycznej ani doświadczenia estetycznego na pierwszym miejscu, lecz mają bardziej „praktyczne” zastosowanie.
Może być ono dwojakie:
1. Teatr (drama) jako środek służący edukacji;
2. Teatr (drama) jako środek leczniczy (terapeutyczny).
Drama w pedagogice może występować jako suwerenny przedmiot w szkolnym programie nauczania, a także jako metoda
dydaktyczna i edukacyjna (często używana w nauce języków obcych oraz w wychowaniu obywatelskim). Może być rozumiana
jako podstawowa zasada i treść rozwoju osobistego. W szerszym znaczeniu, teatr dziecięcy (sztuka teatralna grana
przez dzieci) może być włączony do dramy w zastosowaniu edukacyjnym.
Teatroterapia to zjawisko powstałe w końcu lat 70., a w latach 80. XX w. wprowadzono do teatru europejskiego
niepełnosprawnych aktorów (z uszkodzeniem słuchu, niepełnosprawnością ruchową lub intelektualną, a także chorych
psychicznie).
W połowie lat 80. w Anglii, Francji, Hiszpanii, Belgii i Holandii istniała już znaczna liczba prawdziwych grup
teatralnych złożonych głównie z aktorów z niepełnosprawnością intelektualną. Niektórzy z nich z czasem stali się
profesjonalistami. Profesjonalna grupa teatralna aktorów z upośledzeniem umysłowym z Rotterdamu, o nazwie Maatwerk,
założona przez Koerta Dekkera jako projekt Fundacji Pameijer w 1987 r., znana jest w Czechach z racji tourneć
teatralnego, które tam odbyła. Maatwerk przedstawiła cykl inscenizacji z repertuaru klasycznego, angażując teatr
uliczny i teatr dla dzieci. Grupa regularnie gra na własnej scenie, występuje gościnnie lub w telewizji publicznej,
bierze udział w światowym festiwalu „Very Special Art”. Teatr regularnie organizuje tourneé - cztery razy
występowali już w samej Republice Czeskiej (głównie pod egidą Instytutu Pedagogiki Specjalnej Wydziału
Pedagogicznego Uniwersytetu Palacky’ego w Ołomuńcu).
Powyższe fakty świadczą jednoznacznie, że działalność Maatwerk to czysty teatr i sztuka. Nie ma tam miejsca na
terapię, stąd grupa nie może być uznawana za formę parateatralną. Jest to jednak częściowa prawda, ponieważ zarówno
przygotowanie artystyczne, jak i występy służą reedukacji i społecznej rehabilitacji, a w niektórych przypadkach
także resocjalizacji aktorów.
Ten rodzaj twórczości ma terapeutyczny charakter, gdyż posiada cechy przypisywane kształceniu (oddziaływaniu)
specjalnemu, i z punktu widzenia dyscyplin parateatralnych należy do dramaterapii i teatroterapii. | pl_PL |
