Una festa da paura! Mi sono divertito da morire! Gli intensificatori iperbolici dell’italiano e la loro resa in russo

Abstract

This paper proposes a comprehensive treatment of Italian adjectival and adverbial phrases introduced by the preposition da, which intensify the meaning of the phrase they refer to through hyperbole: una vacanza da sogno, bella da impazzire, mi annoio da morire. Some of these structures have a highly multifunctional nature: they can modify different parts of speech (nouns, adjectives, verbs) and be used as discourse markers, independent of syntax. In the work it will be presented a corpus based classification of the different syntactic patterns and semantic formats associated to this construction. The analysis provides interesting insights for the description of the polysemy of the preposition da and the study of conceptual mapping that encodes the hyperbole. The last part of the work is devoted to Italian-Russian-English contrastive analysis and represents a first attempt to identify similarities and differences in the use of hyperbolic intensifiers between different languages.

Celem niniejszego artykułu jest kompleksowa analiza niektórych włoskich wyrażeń frazeolologicznych przymiotnikowych i przysłówkowych wprowadzonych przez przyimek ‘da’ i pełniących funkcję intensyfikatora znaczenia elementu, do którego się one odnoszą za pomocą hiperboli: ‘vacanza da sogno’, ‘bella da impazzire’, ‘mi annoio da morire’. Niektóre z tych struktur posiadają wielofunkcyjną naturę: mogą modyfikować różne części mowy (rzeczowniki, przymiotniki, czasowniki), mogą też występować samodzielnie, niezależnie od członu określonego w syntagmie, jako sygnały dyskursywne. Artykuł zawiera klasyfikację różnych wzorców syntaktycznych i tak zwanych formatów semantycznych, które się z nimi łączą, opracowaną w oparciu o korpusową (corpus based) analizę porównawczą. Analiza jest punktem wyjścia do opisu polisemii przyimka ‘da’ i do analizy relacji konceptualnych, które kodyfikują hiperbole. Ostatnia część artykułu poświęcona jest analizie kontrastywnej języków włoskiego, rosyjskiego, angielskiego i stanowi pierwszą próbę wyodrębnienia zbieżności i rozbieżności w zastosowaniu hiperboli intensyfikujących w obrębie języków należących do różnych grup.