Lexicalization and idiomaticity of English fixed expressions and their Polish translations

Abstract

Artykuł omawia procesy leksykalizacji semantycznej, jakie zachodzą w nowopowstałych związkach frazeologicznych. W wyniku procesów formalnych i semantycznych syntagma słowotwórcza traci status słowa złożonego z dwóch lub więcej odrębnych jednostek leksykalnych i staje się pojedynczym leksemem, którego znaczenia nie da się wywieść z sumy znaczeń tworzących go leksemów. Celem artykułu jest zbadanie procesów leksykalizacji semantycznej, jakie zachodzą w angielskich kalkach strukturalnych we współczesnej polszczyźnie, które są znaczeniowymi i strukturalnymi kopiami etymonów angielskich. Konceptualizacja i idiomatyzacja frazeologizmów to procesy umysłowe, obejmujące akt tworzenia nowych konceptów, wiedzę kontekstową i doświadczenia pozajęzykowe. Problem teoretyczny, jaki pojawia się w badaniu zleksykalizowanych kalk frazeologicznych dotyczy tego, czy procesy leksykalizacji semantycznej jakie w nich zachodzą są takie same jak w ich angielskich pierwowzorach. Należy pamiętać, że angielskie związki frazeologiczne kopiowane przez współczesną polszczyznę są wynikiem naturalnego rozwoju języka i ich utworzenie zostało spowodowane potrzebą onomazjologiczną; kalki strukturalne są również powodowane potrzebą onomazjologiczną języka, lecz powielając wzorzec angielski są produktem procesu zapożyczania, a ich znaczenia idiomatyczne są importowane z angielszczyzny.