Abstrakta w rozwoju języka dzieci i młodzieży

Abstract

W ciągu ośmiu lat nauki w szkole podstawowej uczniowie poznają wiele pojęć i terminów. Nie zdajemy sobie jednak sprawy z tego, jak one trwają w języku uczniów, ile z nich się rozprasza i ginie, a ile jest w pełni przyswojonych. Celem pracy jest przedstawienie rozwoju (jeżeli ten proces rzeczywiście istnieje) przyswojenia rzeczowników abstrakcyjnych (zebranych ze wszystkich podręczników szkolnych dla kl. I, III, V i VII) i posługiwania się nimi przez uczniów z dwu środowisk: wielkiego miasta i, dla porównania, ze wsi. Autorzy "Słownika terminologii językoznawczej" utożsamiają "abstractum" z rzeczownikiem abstrakcyjnym, pomijając inne części mowy, np. liczebniki, czasowniki itd. Autorka niniejszej pracy przyjmuje taki sam punkt widzenia tym bardziej, że uwzględnienie innych kategorii semantycznych powiększyłoby nadmiernie rozmiary pracy. Rozważania nad kompetencją językową określonych środowisk, zwłaszcza w dziedzinie leksyki, rozwijają się od niedawna. A. Szołtysek zwrócił uwagę, że "wszelkie badania empiryczne mowy w aspekcie tak synchronicznym, jak i diachronicznym nie są ściśle zadaniami lingwistycznymi, lecz socjolingwistycznymi". Temat pracy dotyczy problematyki socjolingwistyczno-dydaktycznej. Omówienie treści programu szkolnego i szczegółowa analiza miejsca rzeczownika w tym programie determinuje wybór strategii przeprowadzonych badań empirycznych. Podstawowa część pracy (Analiza wybranego materiału) przedstawia sposoby opracowania materiału badawczego, analizę ilościową i jakościową efektów przeprowadzonych badań. Wykorzystany tu materiał zbierany był w ciągu 4 lat metodą kwestionariuszy.W podsumowaniu znajdziemy omówienie wyników badań i graficzną interpretację dokonanych analiz.