Dydaktyczna transformacja treści ekologicznych w szkole podstawowej

Abstract

Głównym celem badań było określenie ujęcia dydaktycznej transformacji ekologicznych treści w podręczniku i na lekcjach biologii oraz zbadanie jej wpływu na osiągnięcia uczniów klasy IV i VIII szkoły podstawowej. Teoretyczne badania obejmowały analizę programu nauczania szkoły podstawowej kl. IV i VIII (1990) pod kątem zgodności celów etapowych z kierunkowymi oraz korelację treści z innymi treściami biologicznymi. Analizowano zakres i układ treści, sposoby przedstawiania uczniom zagadnień ekologicznych w podręcznikach biologii kl. IV i VIII (Stępczak 1989, 1990). W badaniach eksperymentalnych przeprowadzono obserwacje lekcji, badania ankietowe oraz pomiar osiągnięć szkolnych dotyczący rozumienia treści ekologicznych znajdujących się w wyżej wymienionych podręcznikach szkolnych. Wyniki przeprowadzonych badań nad podręcznikami wskazywały, że dokonano w nich głównie dydaktycznej redukcji przy zachowaniu dużej liczby terminów naukowych. Wyniki badań testowych, ankietowych i obserwacji lekcji wskazywały, że uczniowie napotykają na duże trudności w zrozumieniu treści ekologicznych zamieszczonych w badanych podręcznikach. Badania wykazały, że istnieje konieczność ponownego dokonania dydaktycznej transformacji treści ekologicznych w programie nauczania i podręcznikach biologii dla klasy IV i VIII szkoły podstawowej.

The main objective of the research was to define the formulation of the didactic transformation of ecological content in biology textbooks and in the classroom, and to examine its influence on the achievements of students in their fourth and eight year of elementary school. The theoretical research included the analysis of elementary school curriculum (4 and 8 years, 1990) from the point of view of conformability of stage and guiding goals, and the correspondence of ecological content with the remaining biological material. The following issues were analysed: the scope and the arrangement of the content, methods of introducing ecological problems in biology textbooks for the years 4 and 8 (Stępczak. 1989, 1990). The experimental research included lesson observation, questionnaires and the measurement of students' achievements concerning the comprehension of ecological content in the above mentioned textbooks. The results of the conducted research have indicated that the textbooks were mainly exposed to didactic reduction while a great number of scientific terms were preserved. The results of the survey, tests and lesson observation have shown that students encounter a lot of difficulties in understanding ecological content of the textbooks under examination. The research has demonstrated that there is a necessity of the didactic transformation of ecological content of biology curriculum and the textbooks for the years 4 and 8 of elementary school.