Podstawowe pojęcia statystyki i rachunku prawdopodobieństwa : propozycja dydaktyczna

Abstract

Niniejsza praca skrada się z: - książki zawierającej podstawowe treści ze statystyki opisowej i rachunku prawdopodobieństwa, - zestawu foliogramów pomocnych w prowadzeniu lekcji, - siatek różnych “dziwnych" kostek sześciennych, - instrukcji programowej do komputera “Spectrum”, - kasety zawierającej programy komputerowe oraz tablice różnych danych. Przeznaczona jest głównie dla nauczycieli matematyki szkoły podstawowej, gdyż treści tej propozycji na ogół pokrywają się z wymaganiami programowymi obowiązującymi w nauczaniu matematyki w klasach od 5 do 8, niewielkie odstępstwa dotyczą jedynie pojęcia wartości oczekiwanej, które zostało sformułowane w książce, a nie występuje explicite w programie nauczania. Prezentowana propozycja dydaktyczna oparta jest na różnorodnych zadaniach o treści zaczerpniętej bezpośrednio z życia, z najbliższego otoczenia dziecka, dotyka problemów, z którymi uczeń spotyka się codziennie. W dużym stopniu eksponowane są gry, zabawy, opowiadania, historyjki - zarówno współczesne, jak i takie, którymi pasjonowano się w przeszłości. Do wyjaśniania pojawiających się tu zazwyczaj problemów zostały użyte różne modele, takie jak diagramy, tabele, wielokąty, kwadraty, "drzewa”. Pokazane zostały także sposoby wykorzystania różnorodnych pomocy naukowych, między innymi komputera. Książka powstała na podstawie obserwacji eksperymentów prowadzonych w tym zakresie zarówno przez autora, jak i nauczycieli praktyków, a także studentów piszących prace seminaryjne i magisterskie. Opisane w niej dyskusje i zdarzenia to autentyczne sytuacje, które miałу miejsce podczas konkretnych lekcji przeprowadzonych w normalnych warunkach szkolnych. Publikacja ta ma nietypową formę - jest opowiadaniem uczennicy o przeżytych przez nią w szkole podstawowej lekcjach ze statystyki i rachunku prawdopodobieństwa. To opowiadanie o stosunku do poznawanych stopniowo treści matematycznych, o trudnościach w opanowaniu tych treści, o przeżyciach związanych z takim, a nie innym sposobem prowadzenia lekcji, o zachowaniu i reakcjach innych koleżanek i kolegów ma na celu pokazać, jak przedstawia się matematyka w oczach dziecka - a przedstawia się ona niejednokrotnie zupełnie inaczej i niż widzi to nauczyciel. Znajomość reakcji dzieci, ich zainteresowań , oraz dostrzeganie trudności w zrozumieniu i opanowaniu pojęć matematycznych przez poszczególnych uczniów, w prowadzonych przez nich rozumowaniach mogą w znacznym stopniu być nauczycielowi pomocne w trakcie organizowania procesu nauczania i uczenia się. Pozycja przeznaczona jest w zasadzie dla nauczyciela matematyki w szkole podstawowej - w niekonwencjonalny sposób przekazuje czytelnikowi określoną porcję wiadomości merytorycznych, a jednocześnie jest pewnego rodzaju przewodnikiem metodycznym, w którym można znaleźć gotowe scenariusze lekcji, proponowane do rozwiązywania zadania i ćwiczenia, opisane sposoby użycia komputera, zalecane metody pracy, a przede wszystkim przykłady problemowego nauczania matematyki. Nieco odmienny charakter ma jedynie rozdział ostatni, w którym pokazane zostały różne sposoby graficznego prezentowania danych, a w szczególności sposoby stosowane w roczniku statystycznym i w środkach masowego przekazu.