Afazja dziecięca : próba opisu językoznawczego
Streszczenie
Celem badań była językoznawcza analiza wypowiedzi dzieci ze zdiagnozowaną afazją/dysfazją dziecięcą tj. próba wyodrębnienia i opisania charakterystycznych zjawisk we wszystkich podsystemach języka. Za Romanem. Jakobsonem przyjęłam, że zaburzenia rozwoju języka dzieci należy opisywać w terminach językoznawczych. Podstawą mojego modelu badawczego był językoznawczy opis afazji dorosłych dokonany przez M. Zarębinę. Omawiając i wyjaśniając mechanizmy mowy dziecka z afazją/dysfazją dziecięcą wspierałam się również ustaleniami językoznawstwa kognitywnego. Przyjęłam metodę indywidualnych przypadków - analizę jakościową transkrypcji próbek mowy dzieci ze zdiagnozowaną afazją/dysfazją dziecięcą. Materiał badawczy zbierany był przeze mnie w latach 2007 - 2009 poprzez nagrywanie próbek mowy dzieci realizowanej spontanicznie oraz przy okazji prowadzonej terapii w Specjalistycznej Poradni Psychologiczno -Pedagogicznej w Skawinie. Było to jedenaścioro dzieci w wieku od pięciu do dziesięciu lat. Zapis fonetyczny dokonywany był za pomocą tzw. alfabetu slawistycznego. Posługiwałam się czcionką komputerową najbardziej przydatną do tego zapisu: Doulos SIL. Materiał uzupełniałam analizą dokumentacji i wywiadem z opiekunami dziecka. Przeprowadzone badania wykazały, iż każde z badanych dzieci przejawiało cechy afazji złożonej (według nazewnictwa stosowanego przez M. Zarębinę).
The aim of my thesis was to conduct the linguistic analysis of speech samples in children with diagnosed childhood dysphasia, e.g.: trial separation and description of typical phenomena in all subsystems of language. Following Roman Jakobson, I assumed that developmental disorders of speech should be described in linguistic terms. My experimental model based on linguistic description of aphasia in adults by Maria Zarębina. To describe and explain the mechanisms of speech in children with dysphasia I applied some findings of cognitive linguistics. I used the method of case study, specifically the qualitative analysis of transcribed speech samples from children with diagnosed childhood dysphasia. Experimental material was collected from 2007 to 2009 by recording the samples of children speech, both spontaneous and from therapy in the Specjalist Psychological and Pedagogical Centre at Skawina. There were eleven children from five to ten years of age. Phonetic transcription was made with the use of the Slavic phonetic alphabet. For this purpose I employed the most appropriate computer font, that is Doulos SIL. The material was supplemented by the analyses of child records and by interviews with their parents. Obtained results showed that each of examined children manifested some signs of 'complex aphasia' (as named by Maria Zarębina). The aim of my thesis was to conduct the linguistic analysis of speech samples in children with diagnosed childhood dysphasia, e.g.: trial separation and description of typical phenomena in all subsystems of language. Following Roman Jakobson, I assumed that developmental disorders of speech should be described in linguistic terms. My experimental model based on linguistic description of aphasia in adults by Maria Zarębina. To describe and explain the mechanisms of speech in children with dysphasia I applied some findings of cognitive linguistics. I used the method of case study, specifically the qualitative analysis of transcribed speech samples from children with diagnosed childhood dysphasia. Experimental material was collected from 2007 to 2009 by recording the samples of children speech, both spontaneous and from therapy in the Specjalist Psychological and Pedagogical Centre at Skawina. There were eleven children from five to ten years of age. Phonetic transcription was made with the use of the Slavic phonetic alphabet. For this purpose I employed the most appropriate computer font, that is Doulos SIL. The material was supplemented by the analyses of child records and by interviews with their parents. Obtained results showed that each of examined children manifested some signs of 'complex aphasia' (as named by Maria Zarębina).