Niedostosowanie społeczne uczniów a niepowodzenia szkolne

Abstract

Problematyką zarówno niepowodzeń szkolnych, jak i niedostosowania społecznego zajmowało się wielu pedagogów i psychologów. Dużo uwagi poświęcono każdemu z tych zagadnień oddzielnie, natomiast w dostępnej i znanej mi literaturze nikt nie próbował poddać badaniom obu problemów łącznie w kontekście szczegółowych zależności między rodzajem niedostosowania społecznego i niepowodzeń dydaktycznych uczniów. Dotychczasowe wyniki badań jednoznacznie wskazują na wyraźną zależność między badanymi zjawiskami, ale pozostają niestety wciąż na poziomie zbyt dużej ogólności, w myśl której autorzy poprzestają jedynie na konstatacji, że zależność ta jest istotna. Niniejsza praca składa się z dwóch części: teoretycznej (rozdział I i II) i empirycznej (rozdział III, IV i V). Rozdział pierwszy poświęcony został analizie podstawowych pojęć wykorzystywanych w pracy, charakterystyce ucznia znajdującego się w nowym reformowanym typie szkoły - gimnazjum. W rozdziale tym zawarte zostały treści związane z podstawowymi właściwościami niedostosowania społecznego (objawy, rodzaje) i niepowodzeń szkolnych (przyczyny, fazy). Wskazuje on na społeczno-edukacyjne konsekwencje obu przenikających się zjawisk. W rozdziale drugim przedstawiona została metodologia badań własnych, z uwzględnieniem problemów pracy, metod, technik i narzędzi badawczych, a także terenu i organizacji badań. Rozdział trzeci to szczegółowa analiza ilościowa i jakościowa wyników badań dotyczących zjawiska niedostosowania społecznego wśród badanej młodzieży. Rozdział czwarty traktuje o niepowodzeniach dydaktycznych gimnazjalistów poprzez wnikliwą analizę zebranego materiału badawczego. Wskazuje główne przyczyny niepowodzeń edukacyjnych. Rozdział piąty stanowi syntezę dwóch poprzednich rozdziałów z próbą ustalenia wzajemnych związków przenikających się zjawisk: niedostosowania społecznego i niepowodzeń dydaktycznych. Pracę zamyka podsumowanie w postaci wniosków końcowych i tam też zostały zawarte wynikające z przeprowadzonych badań postulaty.