Abstrakta w rozwoju języka dzieci i młodzieży

Abstract

W ciągu ośmiu lat nauki w szkole podstawowej dajemy uczniom mnóstwo pojęć i terminów i nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak one trwają, ile z nich się rozprasza i ginie, a ile jest w pełni przyswojonych. Celem pracy jest przedstawienie rozwoju /jeżeli on rzeczywiście istnieje/ przyswojenia rzeczowników abstrakcyjnych /wybranych z wszystkich podręczników szkolnych dla klasy I, III, V, VII/ i posługiwania się nimi przez uczniów z dwu środowisk: wielkiego miasta i dla porównania ze wsi. Autorzy "Słownika terminologii językoznawczej" utożsamiają 'abstractum' z rzeczownikiem abstrakcyjnym, pomijając inne części mowy. Autorka przyjmuje taki punkt widzenia tym bardziej, że uwzględnienie innych kategorii semantycznych powiększyłoby nadmiernie rozmiary pracy. Rozważania nad kompetencją językową określonych środowisk, zwłaszcza w dziedzinie leksyki, rozwijają się od niedawna. A. Szołtysek zwrócił uwagę, że "wszelkie badania empiryczne mowy w aspekcie tak synchronicznym, jak i diachronicznym nie są ściśle zadaniami lingwistycznymi, lecz socjolingwistycznymi". Temat rozprawy dotyczy problematyki socjolingwistyczno-dydaktycznej. Jego charakter interdyscyplinarny potwierdza przegląd literatury w części teoretycznej /rozdz. III/. Ostatni podrozdział tej części, tzn. omówienie treści programu szkolnego stanowi teoretyczną podstawę, determinującą wybór strategii przeprowadzania badań. Podstawowa część /rozdz. IV, V, VI, VII/ przedstawia sposoby opracowania materiału badawczego, analizę ilościową i jakościową efektów przeprowadzonych badań. Materiał wykorzystany w tej części pracy zbierany był w ciągu 4 lat metodą kwestionariuszy. Część trzecia /rozdz. VIII/ zawiera omówienie i graficzną interpretacje analiz.