Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. 27. Studia de Arte et Educatione 1

Abstract

Zbiór ten otwiera trzyczęściową publikację studiów i refleksji poświęconych sztuce i nauczaniu przygotowaną z okazji 25-lecia Instytutu Sztuki Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Rozpoczyna także cykl Roczników, które powinny ożywić pisarską i wydawniczą działalność Instytutu, skoncentrowanego do tej pory - obok pracy dydaktycznej - bardziej na aktywności artystycznej i wystawienniczej. Zestawienie wypowiedzi artystów i teoretyków sztuki ujawnia rozmaitość zainteresowań i poglądów, odmienny sposób myślenia i podejścia do dyskursywnego wywodu, różne postawy naukowe czy nawet różnice temperamentów. O jego spójności decyduje jednak przede wszystkim Instytut Sztuki, z którym autorzy są lub byli związani, który współtworzyli i wciąż tworzą. Miejsce, a przede wszystkim wspólnota. Wspólnota skoncentrowana wokół sztuki. Dlatego publikacja będzie o sztuce. O jej tworzeniu i przemyśleniu. O praktyce i teorii. Pośród tekstów są zatem eseistyczne, literackie wypowiedzi artystów oraz ich filozoficzne refleksje, ale także studia i krytyczne interpretacje historyków sztuki. Dotyczą źródeł sztuki, treści i motywów poruszanych i wykorzystywanych przez twórców, wreszcie sposobów kształtowania artystycznych umiejętności, postaw i konkretnych wypowiedzi, co ma szczególną wartość w przypadku głosu specjalistów-praktyków. Ukazuje także jedną z najważniejszych cech Instytutu jako środowiska związanego ze sztuką. Jego interdyscyplinarność. Autorzy publikowanych prac zajmują się malarstwem, grafiką, rzeźbą, fotografią, architekturą czy projektowaniem komputerowym. To również absolwenci historii sztuki, polonistyki, teatrologii czy informatyki. Źródła wpisują się w jeden z ważnych dziś nurtów rozważań w obrębie nauki i refleksji o sztuce - poszukiwania korzeni współczesnych zjawisk artystycznych, a jednocześnie potwierdzania ciągłości rozwoju kultury w dobie ponowoczesnego nadmiaru i chaosu informacji. Znajdzie w nich czytelnik odniesienia do starożytnych filozofów głoszących prymat harmonii opartej na liczbie, a także rozważania o świeżości i oryginalności prekolumbijskiej rzeźby Meksyku, refleksje o przemijaniu, czy istocie sztuki polskiego baroku, obok zatem typowych prac historyka, zawierających przede wszystkim próby rekonstrukcji faktów, twórczą interpretację przeszłości z wyraźnym odniesieniem do własnych lub bliskich doświadczeń artystycznych. Instytut to wspólnota wrażliwości, umiejętności i wiedzy w dziedzinie sztuki. Wszystko to jednak służy nauczycielowi. On ma tę wiedzę oraz umiejętności wykorzystać i przekazać, rozbudzić wrażliwość, a przy tym wywołać chęć poznania, inspirować, a nawet kreować indywidualność. Ta orientacja na drugiego człowieka ujawniana jest wprost przez teksty z dziedziny pedagogiki (która swoją drogą uzupełnia instytutową interdyscyplinarność, mimo że ta jest wobec nauczania służebna). Jednak świadomość, że to publikacja nie tylko o sztuce, ale przede wszystkim o nauczaniu, przenika w istocie całą serię, choć rzadko może wyraźnie jest werbalizowana. Poświęcenie nauczaniu sztuki charakteryzuje bowiem Instytut najpełniej, co najlepiej wyraża codzienna praca. Jej przedmiotem jest sztuka, podmiotem natomiast szerzej rozumiana wspólnota nauczycieli i studentów. Jeśli zatem publikacja ma przedstawiać wspólnotę artystów i naukowców, to zarazem ma służyć szerszej wspólnocie studentów i nauczycieli, którzy razem tworzą Instytut Sztuki Akademii Pedagogicznej w Krakowie.