Polska iberystyka. Skąd pochodzimy, kim jesteśmy, dokąd zmierzamy?

Abstract

Skąd pochodzimy, kim jesteśmy, dokąd zmierzamy? – to główne spośród wielu innych, uniwersalnych, ale i zasadniczych w kontekście akademickiej aktywności pytań, jakie rozbrzmiały na korytarzach i w salach budynku przy ulicy Podchorążych 2 w Krakowie w dniach 20–21 listopada 2015 roku. Adresatami byli równocześnie ich autorzy – hispaniści, iberyści, latynoamerykaniści – uczestnicy spotkania pod szyldem konferencji naukowej zorganizowanej na okoliczność jubileuszu studiów hispanistycznych w Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej, która to uczelnia skądinąd w 2015 roku także świętowała okrągłe siedemdziesiąte urodziny. W konferencji „Polska iberystyka: skąd pochodzimy, kim jesteśmy, dokąd zmierzamy?”, podczas której uczestnicy starali się przypomnieć przeszłość, określić teraźniejszość i zastanowić nad przyszłością polskiej iberystyki, udział wzięło trzydzieści troje prelegentów z trzynastu ośrodków uniwersyteckich, gdzie prowadzone są studia pod nazwą filologia hiszpańska, hispanistyka lub iberystyka. Wśród nich znalazły się: Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Universidad de Granada, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Uniwersytet SWPS w Warszawie, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski, Wyższa Szkoła Filologiczna we Wrocławiu i Washington University in St. Louis. Swoich przedstawicieli mieli także Instytut Cervantesa oraz Instytut Książki. Część pierwsza: Skąd pochodzimy? to obszerne i przekrojowe przedstawienie historii polskich studiów iberystycznych wraz z przynależnymi im dyscyplinami i specjalnościami: językoznawstwem, literaturoznawstwem, katalonistyką i dydaktyką języka. Autorzy zebranych tutaj artykułów, których kariery naukowe poświęcone są rozwijaniu iberystyki, często na przekór wszelkim trudnościom, przy więcej niż jednej okazji przywołują w osobistym tonie własne wspomnienia, a jako że byli bohaterami opisywanej historii, ich świadectwo pozostaje dodatkowo cenne. W części drugiej: Kim jesteśmy?, która rozpoczyna się spojrzeniem „zza oceanu” na badania w obszarze literatury, unaoczniona zostaje charakterystyczna dla badaczy zajmujących się obszarem hiszpańsko- i portugalskojęzycznym różnorodność zainteresowań, które coraz częściej przyjmują wymiar interdyscyplinarny. Mnogość zagadnień, wokół których poruszają się autorzy tekstów, właściwa jest studiom iberystycznym od zawsze, a dzisiejsze wybory tylko to potwierdzają. W części trzeciej: Dokąd zmierzamy? refleksję nad tym, jak ważna jest znajomość języka polskiego w nauce i wykorzystaniu języka hiszpańskiego, zwłaszcza gdy ścieżka zawodowa prowadzi ku posługiwaniu się tak jednym, jak i drugim, oraz spojrzenie na ofertę studiów iberystycznych i rzeczywistość zawodową tych, którzy je prowadzą, uzupełnia debata o obecnej sytuacji, a także zaduma nad tym, co dalej z tą – naszą – iberystyką.

The present book contains the texts prepared on the occasion of the tenth anniversary of the Hispanic Studies at the Pedagogical University of Krakow and the corresponding congress organized in November 2015, under the title: Where Do We Come From? Who Are We? Where Are We Going? The meeting of thirty-three specialists in various fields of research - linguistics, didactics, literature, translation - framed within what is understood by Hispanic or Iberian Studies, created a propitious space to resort to history, to see the present and to reflect about the future of the area and its specialties. Of the eighteen texts assembled, ten were written in Polish and eight in Spanish. The volume is divided into three parts, with reference to the questions set forth in the title of the volume. The first part: Where Do We Come From?, tends to approximate in a panoramic way the history of the Hispanic and Iberian Studies in Poland. The authors of the articles here grouped, whose careers demonstrate the enthusiasm for the scientific development of polska iberystyka, evoke the crucial figures for the Hispanic field in Poland, who in several occasions they had the opportunity to know them personally, reason why their testimony is especially valuable. The second part: Who Are We?, which begins with a “transoceanic” look, with reference to the field of literature, confirms the diversity of interests present in the investigations of Polish Hispanists, also residents in the United States, who increasingly adopt an interdisciplinary dimension in their work. The third part: Where Are We Going?, it is, on the one hand, a reflection on the importance of the knowledge of the Polish language, and not only of the Spanish, in the work of a researcher, especially when the professional path leads to the use of both languages; on the other hand, the brief review of the offer of Hispanic Studies in different academic centers in Poland and the reality that teachers and researchers live. There is also included the transcription of the debate, held within the framework of the congress, on the current situation of Hispanic and Iberian Studies in Poland and its future, according to the question that gives the title to this section. Where Do We Come From? and Who Are We? remains largely exposed, however, the question: Where Are We Going?, poses more uncertainties, but leaves the hope that the future, concerning the Hispanic Studies, is going to be as interesting and rich as it is their present and their past.