| dc.description.abstract | Monografia składa się z czterech rozdziałów. W rozdziale pierwszym
próbuję przedstawić genezę oraz definicje takich pojęć kluczowych,
jak język, kultura. Przedstawiam w nim również poglądy polskich,
rosyjskich i litewskich badaczy językowego obrazu świata.
Rozdział drugi poświęcony jest prezentacji metodologicznych
podstaw podjętych przeze mnie badań. Ukazuję w nim problematykę
pracy, cele oraz wykorzystane metody badawcze (między innymi statystyczne
i analizy semantycznej tekstów).
W rozdziale trzecim dokonuję charakterystyki ilościowej słownictwa
tekstów mówionych i pisanych uczniów szkół wileńskich i krakowskich.
Przedstawiam w nim rozkład statystyczny wszystkich części
mowy w słowniku i tekście. Omawiam także bogactwo słownikowe
tekstów, czyli udział wyrazów o niskiej frekwencji (hapaks legomena,
dis legomena i tris legomena). Udowodniono bowiem, że im więcej
tego słownictwa, tym tekst jest bogatszy i bardziej oryginalny. Wnioski
na ten temat formułuję po ustaleniu wskaźników. Uwzględniam
również słownictwo najczęstsze, częste i rzadkie. Prezentuję listę najczęstszych
wyrazów w tekstach mówionych i pisanych dzieci wileńskich
i krakowskich. Otrzymane wyniki porównuję między sobą oraz
z innymi obliczeniami dla języka mówionego i pisanego dzieci w tym
samym wieku.
W rozdziale czwartym, najobszerniejszym, prezentuję najbardziej
typowe wyrazy tematyczne i kluczowe, autosemantyczne (rzeczowniki,
przymiotniki, czasowniki, przysłówki) oraz gramatyczne (zaimki,
przyimki, spójniki, partykuły, liczebniki), wyekscerpowane z tekstów
mówionych i pisanych obu grup badawczych. Dokonuję tu również
analizy semantycznej tych wyrazów na tle szerokiego kontekstu ilustrującego
sposób ich użycia w czynnym języku mówionym i pisanym
dziewięciolatków z Wilna i Krakowa.
Książkę zamykają uwagi końcowe, łączące metodologię statystyczną
(obliczenia ukazujące wzajemne stosunki między słownikiem
a tekstem określonej długości) z psycholingwistyką (stan słownika
dzieci) i socjolingwistyką (wpływ uwarunkowania środowiskowego
na rozwój słownictwa). Źródłowym i bibliograficznym dopełnieniem
monografii są Bibliografia oraz Aneks. | pl_PL |
