Portraits de femmes dans la prose narrative de Jules Barbey D'Aurevilly

Abstract

Niniejsza monografia traktuje o sposobie budowania portretów kobiecych w utworach narracyjnych Julesa Barbeya d’Aurevilly’ego na podstawie bogatego zbioru dzieł tego dziewiętnastowiecznego pisarza, nowelisty, eseisty, poety, dziennikarza, czy wreszcie krytyka literackiego. Poprzez ukazanie wizerunku fizycznego oraz psychologicznego pierwszoplanowych postaci kobiecych, praca ma również za zadanie przedstawienie osoby Barbeya d’Aurevilly’ego jako wybitnego portrecisty dwóch rodzajów charakterów kobiecych: natury anielskiej i demonicznej swoich bohaterek. Na monografię składają się cztery główne rozdziały. Wstęp do niej tworzy ogólna charakterystyka portretu literackiego ujmująca wielość definicji portretu, jego główne rodzaje, założenia oraz rolę, jaką odgrywa on w tekście literackim. W części pierwszej zostaje naszkicowana charakterystyka twórczości Julesa Barbeya d’Aurevilly’ego, co pozwala stworzyć odpowiednie tło dla podejmowanej problematyki. Przedstawione zostają tu również zagadnienia dotyczące kompozycji i narracji w utworach oraz te odnoszące się do imion i nazwisk bohaterek celem pochylenia się nad sensem, wymową oraz istotą onomastyki w budowaniu wizerunku fizycznego i psychologicznego heroin świętych i diabelskich. Następna część monografii obejmuje portret fizyczny bohaterek Barbeya d’Aurevilly’ego, wzbogacony o znaczenie i kod ich ubioru. Fragment ten podejmuje zatem analizę sposobu traktowania przez pisarza cech charakterystycznych twarzy, spojrzenia, wyglądu czy też części ciała kobiet seraficznych i szatańskich. W tej części zostają również przywołane i omówione atrybuty odnoszące się do ubioru, a mające swój niekwestionowany udział w tworzeniu portretu protagonistek. W końcowym fragmencie drugiego rozdziału niniejsza praca traktuje o związku między portretem fizycznym a psychologicznym, co umożliwia zbudowanie adekwatnego kontekstu dla rozważań zawartych w trzecim rozdziale pracy, a poświęconych opisowi charakterów i umysłu postaci pierwszoplanowych Barbeya d’Aurevilly’ego. Na kartach tego fragmentu zaprezentowane zostają dwie sprzeczne natury enigmatycznych bohaterek dzieł pisarza: Anioła i Diabła. Antagonizm ten zajmuje bowiem kluczowe miejsce w twórczości tego kontrowersyjnego architekta portretu. Praca zakończona jest przybliżeniem różnych funkcji portretu w prozie Barbeya d’Aurevilly’ego. Tematyka ta jest impulsem do refleksji i próby odpowiedzi na pytanie, czy portret tworzony w dziełach tego nieprzeciętnego i utalentowanego autora pozostaje jedynie elementem dekoracyjnym tekstu, czy raczej stanowi integralną część tworzącą tożsamość postaci. Koncepcja ta pozwala także na uchwycenie taktyki pisarskiej Barbeya d’Aurevilly’ego w sposobie kreowania wizerunku fizycznego oraz psychologicznego bohaterek pierwszego planu.