| dc.description.abstract | Człowiek w teatrze świata. Studia o historii i kulturze to druga już księga dedykowana profesorowi Stanisławowi
Grzybowskiemu przez Jego przyjaciół, uczniów i współpracowników oraz wszystkich, na których warsztat badawczy i
znakomite pisarstwo Profesora wywarły znaczący wpływ. O potrzebie jej powstania zdecydował nie tylko wspaniały
jubileusz osiemdziesiątych urodzin Profesora, ale przede wszystkim nasze uznanie dla dokonań naukowych Jubilata i
wielka sympatia dlań jako człowieka.
Niełatwo jest pisać o postaci tak znaczącej dla świata nauki jak profesor Stanisław Grzybowski. Ogromny dorobek
badawczy znakomitego Jubilata nie wymaga komentarza, żadne bowiem słowa nie przybliżą rozległości Jego
zainteresowań, dociekliwości badawczej, precyzji poglądów i niezwykłej erudycji. Warto jednak podkreślić, iż wśród
wielorakich zainteresowań Profesora poczesne miejsce zajmuje człowiek i jego ogląd świata. W tym ludzkim
zwierciadle odbijają się człowiecze pasje i dążenia, nie zawsze tłumione emocje i chłodny osąd rzeczywistości,
które lekkie pióro Uczonego potrafi doskonale przybliżyć współczesnemu czytelnikowi. Czytelnikowi właśnie, bo cóż
warta jest naukowa makulatura, jeśli nie spocznie na niej oko i dłoń czytelnika? Zadanie to niełatwe, gdyż
nieustannych zmagań myśli i wielkiego mistrzostwa słowa wymaga pisanie lekko, a nie lekkomyślnie o sprawach
wielkich, dostrzegania znaczeń w nieistniejącej już codzienności, odkrywania świata dawno przeszłego i nadawania
blasku sprawom minionym. Pod piórem Profesora ten ludzki teatr świata wydaje się niezwykle bliski i klarowny, a
pasjonująca wędrówka szlakiem Jego narracji otwiera przed nami te obszary Historii, które czasem wydają się
niedostępne.
Książka, którą pragniemy ofiarować Profesorowi, składa się z 38 artykułów o bardzo szerokiej tematyce, ujętych w
pięć kategorii. Kolejne części przygotowanej pracy zostały opracowane w taki sposób, aby odpowiadały rozległym
zainteresowaniom Jubilata. Rozpoczyna ją część Człowiek w rodzinie, wpisująca się w sferę badań Profesora nad
rodziną staropolską, tym niewielkim, ale jakże ważnym dla każdego mikrokosmosem, w którym kształtują się uczucia,
poglądy i charakter, gdzie wyrastają godni chwały bohaterowie i nędzni szubrawcy.
Człowiek w kulturze to kolejna kategoria i ogromne pole badawczych pasji Profesora. Trudno byłoby je zamknąć w
kilku zdaniach, obojętne bowiem, czy sięgniemy do kultury renesansowych elit, kształconych we włoskich klimatach
oratorów, orędowników wysublimowanej demokracji, tych Sienickich, Orzechowskich, Zamoyskich, czy zagłębimy się w
ludyczne sfery człowieczej działalności, znaczone szczękiem oręża, niewybrednym żołnierskim dowcipem, czerepem
dymiącym i podkręconym wąsem - wszędzie odnajdziemy ślad zainteresowań Jubilata.
Trzecia część dedykowanej Profesorowi książki zapożycza tytuł od całości tomu - Człowiek w teatrze świata. To wyraz
barokowych i sarmackich fascynacji Stanisława Grzybowskiego zarówno człowiekiem, jak i szeroko rozumianym teatrem,
nie tylko tym zamkniętym w wąskim kręgu sceny i widowni, szekspirowskim dramacie i molierowskiej komedii, ale
widowiskiem Historii, w którym wykuwały się dawne wzorce i obecne tradycje. Teatrem, w którym każda postać odgrywa
przypisane jej role niezależnie od miejsca na scenie świata, niczym w komedii dell'arte.
Część czwarta - Człowiek w podróży - nawiązuje do wieloletnich naukowych peregrynacji Profesora i podejmowanych
przez Niego zagadnień związanych z odkrywaniem świata, krain bliskich i odległych, świata naznaczonego straceńczą
odwagą odkrywców i korsarzy, pachnących wanilią zamorskich imperiów i kupieckich miasteczek, świata królewskich
stolic i szlacheckich zaścianków. Wydaje się, że właśnie ten obszar badań nad historią i człowiekiem uwiódł
Profesora bezgranicznie.
Piąta i ostatnia kategoria ofiarowanej Jubilatowi książki skupia się na Człowieku w polityce, choć trudno byłoby
zakończyć na tym spis tematów, których dotknęło Profesorskie pióro. Człowiek jako stworzenie ze wszech miar
polityczne znalazł w zainteresowaniach Stanisława Grzybowskiego miejsce znaczące, a zaowocowało ono licznymi
biografiami polityków i ludzi parających się władzą, wybitnych mężów stanu, rezolutnych królowych, żarliwych
reformatorów, na których historia wycisnęła swoje okrutne piętno. W każdym z nich Profesor potrafił dostrzec przede
wszystkim istotę ludzką. | pl_PL |
