Dyskurs genderowy na lekcjach języka polskiego w szkole średniej : próba krytycznej analizy

Abstract

Rozprawa reprezentuje nurt pedagogiki krytycznej (krytycznych badań społecznych). To próba teoretyczno-koncepcyjnego uzasadnienia potrzeby zastosowania kategorii genderowych w lekturze wybranych elementów kanonu szkolnego oraz krytyczna analiza dyskursu genderowego, ujawniającego się - w różnych formach - na lekcjach języka polskiego w szkole średniej. W pracy wyróżnić można trzy części. Pierwsza (rozdziały I, II i III) jest częścią teoretyczną, obejmującą wiedzę z zakresu pedagogiki, socjologii, filozofii, krytycznej analizy dyskursu, gender studies i społecznej teorii queer. To opis funkcjonowania szkoły w kilku wymiarach. Część druga (r. IV) to relacja z przeprowadzonych badań kwestionariuszowych, dotyczących dyskursywnych uwarunkowań procesów interpretacji tekstu literackiego w szkole średniej, zorientowanych na gender. Część trzecia, czyli rozdziały V i VI, obejmuje związane z badaniami literackimi zagadnienie genderowej interpretacji lektur szkolnych.

This doctoral thesis represents critical social theory, which is a branch of critical pedagogy. It is an attempt at making a theoretical and conceptual account of gender criticism at school. It is also an analysis of critical gender discorurse at Polish lessons in secondary school. This doctoral thesis is divided into three parts. The first part (chapters I, II, III) is theoretical and it refers to pedagogy, socjology, philosophy, critical discourse analysis, gender studies and queer theory. It is a description of school as a place of various kinds of interactions: discoursive, communicative, cognitive, instututional and spectatular. The second part (chapter IV) is a summary of questionnaire researches concerning discoursive determminant of literary text interpretation (with or whithout reference to gender and sexuality). The third part (chapters IV, V) talks about gender literary criticism at school.