Język polski – między tradycją a współczesnością : księga jubileuszowa z okazji stulecia Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego

Abstract

Tom, który oddajemy w ręce Czytelników, przynosi kilkadziesiąt tekstów autorstwa językoznawców z różnych stron Polski, o tematyce bardzo zróżnicowanej, ale ogniskującej się wokół problemów badawczych polszczyzny – współczesnej i dawniejszej. Wszystkie też łączy jedno: powstały z myślą o uświetnieniu jubileuszu stulecia Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego – organizacji, która niemal od samego odrodzenia Polski po latach rozbiorów do dziś łączy wysiłki uczonych, językoznawców i zwykłych miłośników polszczyzny w codziennym trudzie poznawania tajemnic ojczystego języka i propagowania jego piękna, nauczania sprawności w posługiwaniu się nim, jego pielęgnacji i ochrony. Z rozmachem zaplanowane obchody stulecia Towarzystwa nie odbyły się w przewidzianym czasie. Pandemia choroby COVID-19, która rozszalała się na świecie wiosną 2020 roku, uniemożliwiła zbiorowe świętowanie. Teksty wystąpień były jednak już gotowe i aby nie zmarnować tego zbiorowego wysiłku licznych autorów, komitet organizacyjny jubileuszu postanowił zebrać je i ogłosić drukiem, aby zapoznać się z nimi mogli wszyscy zainteresowani. Tytuł prezentowanego tomu dobrze oddaje wielowymiarowość tematyczną i metodologiczną pomieszczonych w nim materiałów. Mamy tu więc prace powstałe przy zastosowaniu tradycyjnych metod filologicznych, jak i analizy oparte na elektronicznych narzędziach przetwarzania języka i korpusach językowych. Prace reprezentujące takie od lat, by nie rzec, od dziesięcioleci uprawiane dziedziny lingwistyki, jak historia języka, gramatyka historyczna i opisowa, dialektologia i onomastyka, ale także i analizy odwołujące się do młodszych subdyscyplin, jak socjolingwistyka, etnolingwistyka, mediolingwistyka. Mamy studia nad polszczyzną ogólną i nad jej różnymi odmianami: zawodowymi, środowiskowymi. Są rozważania z zakresu etymologii i synchroniczne analizy leksykologiczne; analizy języka mediów tradycyjnych i nowoczesnych (społecznościowych). Znajdujemy wreszcie teksty zgłaszające określone postulaty czy to wobec uzusu językowego, czy wobec edukacji i kształcenia językowego obecnych, a także przyszłych pokoleń. Bogactwo problematyki przedstawianej w artykułach pomieszczonych w niniejszym tomie jest tak wielkie, że nie sposób go w krótkich słowach ukazać. Każdy Czytelnik zainteresowany polszczyzną jako przedmiotem badań z pewnością znajdzie tutaj teksty dla siebie szczególnie interesujące, bo bliskie jego własnym poszukiwaniom badawczym, znajdzie rzeczy ciekawe, a może nawet inspirujące do odkrywania kolejnych tajemnic polszczyzny.