E-learning akademicki. Perspektywa humanistyczna

Abstract

Czy uczelniom potrzebny jest e-learning? Tak, bo nie działają w próżni. Edukacja, którą oferują szkoły wyższe, nie jest – a w każdym razie nie powinna być – realizowana w oderwaniu od innych przejawów współczesnego życia społecznego, które jest wysoce usieciowione. Takie usieciowienie ma oczywiście dobre i złe strony. Znam i uznaję te drugie, dość wyczerpująco zresztą opisane w literaturze, niemniej moja książka dotyczyć będzie wyłącznie zalet cyfryzacji kształcenia uniwersyteckiego, a to z dwóch powodów. Po pierwsze, e-learning akademicki wciąż w większym stopniu wymaga popularyzacji niż przestrzegania przed jego negatywnymi skutkami. Po drugie, wierzę, że pokazywanie rozwiązań wartościowych – a w tej książce mam takie ambicje – z zakresu kształcenia z wykorzystaniem nowych technologii w szkole wyższej pozwoli nie tylko uniknąć wielu cyfrowych zagrożeń, ale i wykorzystać różne atuty cyfryzacji. W niniejszej książce przyjęłam wobec e-learningu akademickiego perspektywę humanistyczną, z trzech różnych powodów, a co za tym idzie – w trzech różnych znaczeniach. Publikacja, którą Czytelnik trzyma w ręku, dotyczy przede wszystkim dydaktyki na studiach humanistycznych. Wynika to z mojego bezpośredniego doświadczenia zawodowego: jestem z wykształcenia neofilologiem i neofilologów kształcę. Intuicja podpowiada mi, że wiele z prezentowanych przeze mnie refleksji i duża część proponowanych w tej książce rozwiązań w zakresie edukacji zdalnej i hybrydowej może znaleźć zastosowanie w naukach ścisłych. Brak doświadczenia w tym zakresie każe mi jednak ograniczyć się do terytorium znanego. Książka zaczyna się od wprowadzenia do zagadnień nowoczesnego kształcenia, w którym przedstawiam swoją filozofię e-learningu akademickiego (rozdział 1). Napisałam „swoją”, bo mam świadomość, że są i inne poglądy na temat cyfrowego kształcenia w szkole wyższej. Nie zamierzam jednak odwoływać się do nich czy z nimi polemizować. Jestem przekonana, że mają one niekwestionowane zalety oraz znajdują potwierdzenie w efektywności kształcenia, nie są jednak „moje” – w sensie przekonań czy stylu pracy. W efekcie to, co otrzymuje Czytelnik, to obraz subiektywny i niepełny. Mam jednak nadzieję, że inspirujący. Rozdział 2 wprowadza różne formy dydaktyki akademickiej na odległość: seminarium dyplomowe prowadzone metodą hybrydową, tradycyjnie i w chmurze; międzykulturowe wymiany online; odwrócony wykład i konwersatorium. Wszystkie trzy formy pracy osadzone zostały w kontekście badawczym. Kolejne dwa rozdziały mają charakter praktyczny. Rozdział 3 prezentuje scenariusze kursów, ich fragmentów czy pojedynczych zajęć, w ramach których rzeczywiście wykorzystano omówione wcześniej formy pracy. Rozdział 4 natomiast to opis wykorzystanych w takiej dydaktyce narzędzi cyfrowych. Całość zamyka rozdział 5, w którym przedstawiam wyniki własnych badań w działaniu, prowadzonych dla uzyskania potwierdzenia, że uprawiana przeze mnie dydaktyka daje spodziewane efekty.