Prasa dla dzieci i młodzieży 1824-1918. T. 1, Dzieje wydawnicze

Abstract

Prezentowany tom jest pierwszą częścią syntezy Prasa dla dzieci i młodzieży 1824–1918, która powstała jako zespołowy efekt badań realizowanych w ramach grantu pt. Polska prasa dla dzieci i młodzieży do 1918 roku (Opus 6), finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki w latach 2014–2017. Poszczególne tomy monografii napisali samodzielnie lub w kooperacji członkowie zespołu badawczego: Krzysztof Woźniakowski (kierownik projektu), Władysław Marek Kolasa, Michał Rogoż oraz Sabina Kwiecień. W pracy nad książką starano się (w miarę możliwości) utrzymać jedność koncepcji naukowej i formy narracji, pozostawiając jednak autorom swobodę w doborze faktów i konstrukcji wywodu. Utrzymanie jednolitej, spójnej koncepcji dzieła nie było w pełni możliwe, gdyż utrudniał je niejednolity materiał badawczy (szczególnie jego liczebność i zróżnicowanie) oraz specyfika kolejnych okresów historycznych, która narzucała inne uwarunkowania, a w ślad za tym wymuszała odmienny tok analizy i narracji. Monografia składa się z trzech tomów. W każdym podjęto inne problemy i tematy, które każdorazowo zdefiniowano we wstępnych częściach odpowiednich rozdziałów. Tam również szerzej przedstawiono przedmiot badań, przyjęte hipotezy, zreferowano stan badań oraz specyficzne uwarunkowana. Przedmiotem tomu pierwszego są dzieje wydawnicze czasopism dla dzieci w całym badanym okresie (1824–1918). Ze względów praktycznych jego treść podzielono na dwa rozdziały. Jako cezurę wewnętrzną przyjęto rok upadku powstania styczniowego, gdyż jest to zgodne z polską tradycją badawczą i tworzy wygodne ramy interpretacyjne. W pierwszym okresie rozwoju (1824–1864) periodyki dla dzieci szybko ewaluowały, lecz ich liczba była stosunkowo mała (25 tytułów). Z tego powodu w rozdziale tym zdecydowano się na opis monograficzny, w którym połączono zarówno dzieje wydawnicze, jak i analizy treści. Podejście takie uzasadniał ponadto relatywnie dobry stan badań oraz pełna dostępność tekstów badanego korpusu tytułów.