Symbolika Ognistego anioła : z badań nad powieścią Walerego Briusowa

Abstract

Wybór Ognistego anioła Walerego Briusowa jako obiektu studium nie był przypadkowy. Wpłyneło nan co najmniej kilka powodów. Nie bez znaczenia jest samo źródło inspiracji powieści. Nietrudno się domyślić, ze był nim Faust Goethego. Poza tym, podobnie jak później Bułhakow, Briusow ukrył w swoich postaciach osobista tragedie niespełnionej miłości. Autor powieści (Ruprecht) znalazł się w fatalnej sytuacji „trójkąta”, rywalizując z Andrzejem Biełym (hrabia Henryk) o względy Niny Pietrowskiej (Renata). W niniejszej monografii podjęto próbę literacko-kulturologicznej symboliki analizy powieści Ognisty anioł Walerego Briusowa. Jej celem jest: – Zaprezentowanie symboliki, główne zadanie, jakie postawił sobie Briusow, sprowadza się bowiem do próby rekonstrukcji określonej epoki historycznej. – Określenie czynników zewnętrznych, mających bezpośredni bądź pośredni wpływ na kształtowanie treści zawartych w utworze, a dotyczących bezpośrednio okresu reformacji i inkwizycji. – Próba odwzorowania realiów XVI-wiecznej Europy na gruncie powieści napisanej w XX wieku. – Próba weryfikacji warsztatu pisarza, przede wszystkim zaś jego znajomości kultury niemieckiej i przedstawienie stylizacji tekstu. Wśród głównych tez opracowania wyszczególnić należy jeszcze i inne elementy analizy, jak chociażby sposób wykorzystywania przez Briusowa procesów reformacji i inkwizycji, symbolikę magiczną i jej zastosowanie w kontekście języka powieści oraz kwestie spirytyzmu i okultyzmu jako nieodłącznych elementów utworu. Aktualny stan opracowań związanych z tematem rozważań pozwala stwierdzić, że prozatorska twórczość Briusowa nie została dotąd poddana szczegółowej analizie, dlatego założeniem niniejszej monografii jest także próba ukazania fragmentu twórczości pisarza przez pryzmat powieści Ognisty anioł.