Komunikowanie się policji ze społeczeństwem, organami administracji państwowej i samorządowej : studium socjologiczne

Abstract

Oddawana do rąk Czytelnika praca jest próbą włączenia się w nurt rozważań nad komunikowaniem w obszarze funkcjonowania organizacji – na przykładzie policji. Dotychczasowy stan wiedzy socjologicznej o komunikowaniu się organizacji mających charakter monopolisty nie jest duży i obejmuje głównie zagadnienia związane z praktycznym przekazem informacji. Powodem podjęcia tego tematu jest potrzeba wypełnienia luk w tym obszarze badawczym, co dałoby podstawy do objaśniania prawidłowości zachodzących zmian z perspektywy komunikowania treści przez organizacje odpowiedzialne za bezpieczeństwo i porządek publiczny. Głównym obiektem badań jest policja. Prawidłowości opisywane w pracy odnoszą się również do innych organizacji wypełniających funkcje państwa i mające charakter monopolisty. Można je również odnieść do każdej organizacji realizującej procesy komunikowania, których celem jest skuteczne dotarcie z treścią przekazu połączone z kształtowaniem wizerunku. Wielowymiarowa analiza komunikowania policji była możliwa dzięki socjologicznemu i interdyscyplinarnemu opisowi, wyjaśnianiu, wskazaniu obszarów jej możliwego zastosowania. Analiza komunikowania uwidacznia, jak istotny jest proces komunikowania wewnętrznego i zewnętrznego w policji, który powinien prowadzić do eksperckiej wiedzy i umiejętności wykorzystania jej w praktyce w celu podniesienia efektywności w zakresie współdziałania ze społeczeństwem i innymi podmiotami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo i porządek publiczny. Obiektywne okoliczności podjęcia tej problematyki sprowadzają się do tego, że mimo masowości rozwiązań technicznych jesteśmy społeczeństwem informacyjnym, ale jednocześnie przez nadmiar płynących informacji zdezinformowanym. Błędem jest też utożsamianie społeczeństwa informacyjnego z dostępem do Internetu. Istnieje potrzeba wyjaśnienia istniejącego paradoksu, zwłaszcza w sytuacji szybko zachodzących zmian i ich konsekwencji zarówno dla jednostek, grup, jak i organizacji. Jednostki i grupy, całe społeczeństwo, powinny zostać wyposażone w narzędzia pozwalające rozumieć istotę i naturę zmian. Komunikowanie powinno być czytelne i oparte na zaufaniu nie tylko jako element kształtowania wizerunku organizacji i jej relacji z otoczeniem. Powinno ułatwiać pojmowanie zmian i ich konsekwencji, przyczyniać się do podejmowania przez aktorów społecznych wysiłku tworzenia więzi społecznych i kulturowych. Perspektywa teorii racjonalnego wyboru przyjęta w analizie komunikowania wskazuje, że jednostki i grupy starają się skoncentrować na swoich priorytetach i wartościach. Zorientowane na cel, posiadają konkretne preferencje dotyczące użyteczności, racjonalnie kalkulują, wybierając kierunek działania, zakres kosztów, sposoby maksymalizacji zasobów, alternatywne strategie działania w ramach własnych hierarchii. Decyzje zbiorowe są wynikiem wyborów jednostek maksymalizujących korzyści. Emergentne zjawiska powstają na skutek racjonalnych wyborów określających zbiór czynników, które determinują dystrybucję zasobów, możliwości typów działania, norm i wymagań obowiązujących w określonej sytuacji.