Woli mojej ostatniej testament ten... : testamenty staropolskie jako źródło do historii mentalności XVII i XVIII wieku

Abstract

Praca składa się z trzech rozdziałów. Rozdział pierwszy został poświęcony budowie testamentu i szczegółowemu omówieniu jego kolejnych elementów. Szczególny nacisk położono na kwestie religijne zawarte w akcie ostatniej woli i problem organizacji ceremonii pogrzebowej zgodnie z życzeniami testatorów. Drugi rozdział dotyczy przede wszystkim kwestii materialnych, które znalazły odzwierciedlenie w testamentach - dyspozycji majątkowych testatorów, uposażenia potomków i zaopatrzenia spadkobierców, pobożnych legatów przekazywanych na cele instytucji dewocyjnych i charytatywnych oraz wynikających stąd komplikacji prawnych. W rozdziale trzecim omówiony został problem stosunku testatora do rodziny, krewnych i przyjaciół, relacje w obrębie staropolskiej rodziny - stosunek do męża, żony, dzieci i innych osób pozostających w otoczeniu testatora. Poruszono tu kwestie trwałości związków małżeńskich, dzietności rodziny i edukacji potomstwa, które znalazły odzwierciedlenie w testamentach. Wiele zagadnień przewija się we wszystkich trzech rozdziałach, bo nie sposób rozdzielić niekiedy pewnych spraw bliskich testatorom i powtarzanych wielokrotnie. Dopełnienie pracy stanowi indeks osobowy, bez którego trudno byłoby się poruszać w tej liczbie osób, które zostały wymienione.